وزیر امور خارجه در نخستین نشست نمایندگان ویژه کشورهای همسایه افغانستان در تهران گفت: توسعه افغانستان، یک الزام راهبردی برای کل منطقه است.
نخستین نشست نمایندگان ویژه کشورهای همسایه افغانستان به اضافه روسیه روز یکشنبه و با حضور سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه در تهران آغاز به کار کرد.
این نشست به ابتکار جمهوری اسلامی ایران و با هدف گفتوگوی سازنده منطقهای، با حضور نمایندگان ویژه کشورهای پاکستان، روسیه، چین، تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان در تهران آغاز به کار کرد.
سیدعباس عراقچی در این نشست طی سخنانی گفت: مایه افتخار است که امروز در جمع شما نمایندگان کشورهایی حضور دارم که نه تنها همسایه افغانستان هستید، بلکه شریکان سرنوشت منطقه محسوب میشوید.
وی خطاب به حاضران در نشست عنوان کرد: شرکت شما در این نشست گواه روشن اراده مشترک ما برای پیشبرد صلح، ثبات و رفاه در منطقه است. افغانستان صاحب سرزمین و مردمی شریف و ظرفیتهایی بیبدیل است که در طول تاریخ نقش پلی بین مناطق پیرامونی را ایفا کرده و ظرفیت عظیمی در حوزههای اقتصادی، انسانی، ترانزیتی و طبیعی در خود جای داده است.
عراقچی بیان کرد: جایگاه ژئوکونومیک افغانستان آن را در مرکز شبکههای ارتباطی آسیای مرکزی، غرب آسیا و جنوب آسیا قرار میدهد از همین رو ثبات و توسعه افغانستان نه تنها یک ضرورت انسانی بلکه یک الزام راهبردی برای کل منطقه است.
وی گفت: تجربه چند دهه گذشته به روشنی نشان داده است که امنیت، توسعه و رفاه در افغانستان مستقیماً با منافع همه کشورهای همسایه گره خورده است، بنابراین گزافه نیست اگر مانند اقبال لاهوری شاعر فارسی زبان پاکستانی بگوییم آینده مشترک منطقه ما با آینده افغانستان پیوند خورده است.
وی گفت: جمهوری اسلامی ایران به عنوان همسایه دیرپای افغانستان و شریک نزدیک مردم این کشور همواره بر ادغام همهجانبه افغانستان در منطقه تاکید داشته است. ما به این اصل پایبندیم تحولات و چالشهای منطقهای تنها از مسیر گفتوگوی سازنده، مشارکت فعال تمامی کشورها، رعایت کامل اصول احترام متقابل و بهرهگیری از سازوکارهای بومی و همکاریهای پایدار بین کشورهای منطقه قابل مدیریت است.
وی گفت: ما در حوزه حملونقل، تجارت، خدمات کنسولی و انرژی تجربیات قابل توجهی اندوختهایم و معتقدیم با همگرایی و هماهنگی میتوان یک چارچوب پایدار برای همکاری منطقهای پیرامون افغانستان ایجاد کنیم.
عراقچی بیان کرد: این همکاری نه تنها برای افغانستان بلکه برای کل منطقه سودمند خواهد بود. البته باید توجه داشت در مرکز همه این تلاشها مردم افغانستان قرار دارند، مردمی که شایسته برخورداری از آینده مطمئن هستند.
وزیر امور خارجه گفت: کشورهای حاضر در این نشست بیش از هر طرف دیگری مسئولیت اخلاقی، انسانی و منطقهای برای کمک به این مردم دارند.
رئیس دستگاه دیپلماسی بیان کرد: ایجاد سازوکارهای منظم گفتوگو بین کشورهای همسایه افغانستان ضرورتی راهبردی است. این نشستها نه تنها از سوءتفاهمات جلوگیری میکند بلکه امکان هماهنگی سیاستها و برنامههای اقتصادی، مرزی و انسانی و تقویت درک متقابل و نزدیکی دیدگاه بین کشورهای منطقه را فراهم آورده و بستر مناسبی برای کاهش تنشها و ارتقای همکاریهای سازنده بین همسایگان ایجاد میکند.
وزیر امور خارجه اضافه کرد: این نشستها نه تنها امکان هم افزایی و هماهنگی در زمینههای مختلف را فراهم میکند بلکه به ایجاد یک رویکرد منطقهای منسجم و پایدار در مدیریت چالشها و بحرانهای مشترک نیز کمک میکند.
وی افزود: از این منظر تقویت تعامل و همگرایی بین کشورهای منطقه به عنوان عامل کلیدی در تحقق صلح پایدار و ثبات بلندمدت اهمیت ویژهای دارد و میتواند زمینه را برای ایجاد اعتماد متقابل هماهنگی راهبردی و بهرهبرداری مؤثر از ظرفیت مشترک فراهم کند.
عراقچی افزود: منطقه ما در آستانه تحولات اقتصادی مهم است.از گسترش کریدورها تا شکلگیری محورهای جدید انرژی و تجارت، ما امروز در نقطهای قرار داریم که میتواند آغاز مرحله جدید در همکاریهای منطقهای باشد.
وی گفت: آیندهای که در آن افغانستان به عنوان کشوری فعال و متصل به منطقه به ثبات و توسعه پایدار دست یابد و همه کشورهای همسایه از این ثبات بهرهمند شد. اما تحقق این نیازمند تلاش مشترک کشورهای منطقه است. ارتقای شرایط در افغانستان میتواند آن را به حلقه اتصال آسیای مرکزی با آسیا جنوبی و غرب آسیا با آسیا پاسفیک تبدیل کنند و بستری برای ترانزیت انرژی و تجارت منطقه باشد.
عراقچی: آمریکا در هیچ چیزی صادق نبوده است
سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه در گفتوگو با مستند شبکه الجزیره درباره جنگ ۱۲ روزه گفت: ما هم زیاد میشنویم که رژیم اسرائیل ممکن است مجددا دست به حمله بزند. جنگ روانی بخشی از جنگ واقعی است و به نظر میرسد که آنها فعلا روی جنگ روانی در حال کار هستند و اینکه یک واهمه و التهابی را در کشور ایجاد کنند که این بخشی از یک جنگ کلیتر است.
وی افزود: این البته به این معنی نیست که ما احتمال جنگ را نادیده میگیریم، ما آمادگی کامل داریم، نیروهای مسلح و مردم ما آمادگی دفاع از کشور را در هر شرایطی دارند.
عراقچی در عین حال گفت: این بدان معنا نیست که ما خواهان جنگ نیستیم، بلکه خواهان حل مسائل از طریق دیپلماسی هستیم.
وزیر امور خارجه همچنین درباره حمله آمریکا و اسرائیل به ایران و اینکه چگونه میخواهید با قدرت نظامی آمریکا مقابله کنید؟ بیان کرد: ممکن است که ساختمانها و تجهیزات را با بمباران بتوانید از بین ببری ولی تکنولوژی را از طریق حمله نظامی نمیتوان از بین برد و دانش را نمیتوان با بمبها از اذهان خارج کرد. از همه اینها مهمتر اینکه اراده یک ملت را نمیتوان از طریق بمباران از بین برد.
وی بیان کرد: قبل از تهدیدات و حمله نظامی تحریمها را انتخاب کردند، برای سالیان طولانی مردم ایران را تحریم کردند، اما هیچ مشکلی حل نشد هیچ راهحلی جز یک راهحل مذاکره شده و دیپلماتیک برای حل مسائل موجود، وجود ندارد.
وی همچنین در پاسخ به این سؤال که قبل از حمله اسرائیل در حال مذاکره با آمریکا بودید و آیا به آمریکا اعتماد دارید؟ گفت: هیچ وقت به آمریکا به عنوان یک مذاکرهکننده صادق اعتماد نکردهایم، آمریکا در هیچ چیزی صادق نبوده است و به نظر من هیچ کسی نمیتواند به آمریکا اعتماد کند، ولی این نمیتواند مانع از آن شود که دیپلماسی را انتخاب نکنید.
وزیر خارجه درباره اظهارات ترامپ خاطرنشان کرد: اینکه الان ایران در یک موقعیت بزرگ و با عظمت هست یا نیست به خود مردم ایران مربوط میشود. توصیه میکنم آمریکا به مردم ایران و به نظامی که مردم ایران برای خودشان انتخاب کردهاند، احترام بگذارد.
سخنگوی وزارت امور خارجه اظهار داشت: ایران و نیروهای مسلح ما با تمام توان آماده برخورد با هر ماجراجویی هستند و با تمام توان برخورد خواهند کرد و در دفاع حماسی ۱۲ روزه نشان دادیم که به چه شکل دفاع میکنیم و طرفهای مقابل از توانمندیهای ما آگاه هستند و از این حیث فکر نمیکنم ابهامی در ذهن خودمان و دشمنانمان وجود داشته باشد.
اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت امور خارجه روز یکشنبه ۲۳ آذرماه در نشست هفتگی با خبرنگاران به تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی پرداخت.
وی با اشاره به تحولات اخیر در حوزه دیپلماسی گفت: همین الان نشست کشورهای همسایه افغانستان در حال برگزاری است. هفته گذشته سفر رئیسجمهور به قزاقستان و ترکمنستان انجام و دیدارهای متعددی در سطح رئیسجمهور و وزیر امور خارجه صورت گرفت.
بقایی ادامه داد: دو سه روز دیدار وزیر از روسیه و بلاروس انجام خواهد شد. سفرهای مهمی است. هفته گذشته نشست سهجانبه ایران، چین و عربستان را در تهران داشتیم.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره اظهارات نماینده ویژه آمریکا در امور سوریه و همچنین اظهارات ترامپ مبنی بر اینکه اگر ایران توافق میکرد فقط تأسیسات هستهای ایران را بمباران میکردیم، اظهار داشت: حرفهایی که نماینده ویژه آمریکا در امور سوریه زده خیلی صریح و شفاف اعتراف به رویکرد مبتنی بر مداخلهگرایی آمریکا در منطقه و سایر کشورهاست.
وی ادامه داد: این اعتراف نشان میدهد که رویکرد یکجانبه شکست خورده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه بیان کرد: بیثباتیها که به دلیل مداخله آمریکا در منطقه ما ایجاد شده و شکلگیری تروریسم نتیجه مداخلاتی است که نمایندگان آمریکا اعتراف میکند اشتباه بوده است. اعتراف به اشتباه بودن این سیاستها مسئولیت آمریکا را به دنبال دارد و آمریکا باید پاسخگو باشد.
وی گفت: تأسف از این است که آمریکا مصر است بر ادامه مسیر گذشته.
سفیر جدید ایران در لبنان
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به پرسش خبرنگار فارس درباره ادعاهای بیاساس یوسف رجی وزیر خارجه لبنان درباره دخالت ایران در امور داخلی لبنان و اخبار منتشر شده در برخی رسانهها درباره کارشکنی وزیر خارجه لبنان در مسیر استقرار سفیر جدید ایران در بیروت، اظهار داشت: رابطه دیپلماتیک بین ایران و لبنان دیرپاست که همچنان برقرار است. در لبنان سفیر داریم و سفیر جدید لبنان هم اخیر در تهران مستقر شده است.
وی افزود: در مورد سفیر جدید ما مدتی است که درخواستهای مربوطه و روند مربوط به معرفی سفیر انجام شده و امیدواریم به صورت طبیعی این روند طی شود و سفیر جدید ما در بیروت مستقر شود.
بقایی ادامه داد: در مورد بقیه صحبتهایی که میشود ما ترجیحمان این است که از هر بیانی که لبنان را از تمرکز بر صیانت از حاکمیت ملی و تمامیت سرزمینی خود منحرف کند و از هر صحبتی که باعث شود جامعه و دولت لبنان حواسش پرت شود از اصل موضوع لبنان که دفاع در برابر تداوم جنایات رژیم صهیونیستی است، احتراز کنیم.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: دوستان لبنانی را دعوت کردیم که تمرکز کنند بر تفاهم و گفتوگو بین اجزای مختلف جامعه لبنان برای اینکه بر خطر اصلی که جامعه و حاکمیت و عزت لبنان را در معرض خطر قرار داده و چیزی جز سیطرهطلبی رژیم صهیونیستی نیست، فائق بیایند.
نفتکش ونزوئلایی
وی در پاسخ به سؤال دیگری درباره ادعای سخنگوی کاخ سفید مبنی بر اینکه نفتکش ونزوئلایی به دلیل انتقال نفت در بازار سیاه به ایران توقیف شده، گفت: ما در این خصوص موضع رسمی اتخاذ کردیم. این هیچ مبنایی ندارد. یکی از کارهایی که آمریکاییها انجام میدهند مبناتراشی برای اقدامات خلافشان در سطح بینالمللی است.
بقایی ادامه داد: اقدام آمریکا علیه کشتی حامل نفت ونزوئلا هیچ مبنا و مشروعیتی بر اساس حقوق بینالملل ندارد. صرفا اعمال قوه قاهره است و قلدرمآبی نهادینه شده در سطح بینالمللی است و استناد به چیزی که خودش از لحاظ حقوق بینالملل جرم محسوب میشود اینکه استناد کنید به قوانین داخلی برای یک جرم بینالمللی به هیچ عنوان مشروعیت ندارد.
وی افزود: این سرقت مسلحانه در دریاست و قبلا هم گفتهام اگر این قانونشکنیها باب شود و به روند تبدیل شود همه کشورها و کل جامعه بینالمللی از آن متضرر میشود و این یکی از مواردی است که همه دولتها و نهادهای بینالمللی باید این اقدام آمریکا را به عنوان اقدام خلاف بینالمللی محکوم کنند.
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤال دیگری بیان کرد: اگر بخواهم یک کلمه را به کار ببرم از اصطلاح سردرگمی استفاده کنم درباره طرفهای اروپایی که به جای اینکه مسئولیتهای خود را در رابطه با مسائل مختلف بینالمللی انجام دهند از جمله در خصوص آن چیزی که سالهاست نسبت به آن ادعا دارند و آن بحث حاکمیت قانون است و به جای اینکه این کار را انجام دهند به نوعی به فرافکنی تحقیرآمیز در مورد آمریکا رو آوردهاند.
وی افزود: بر اساس برخی اسناد منتشر شده تلاش هیئت حاکمه آمریکا برای اینکه اختلاف در اتحادیه اروپا ایجاد کند همه بیانگر نگاه آمریکا نسبت به اتحادیه اروپاست و خود اروپا هم به اعتقاد من دلیل شکلگیری این وضعیت است. مصداق آن رفتاری است که اروپا در مورد موضوع هستهای ایران نشان داد و خود را به ابزار آمریکا برای پیشبرد اغراض آمریکا در موضوع هستهای ایران تبدیل کرد.
وی افزود: این رفتار نشان میدهد سیاستورزی برخی دولتمردان اروپایی مستقل نبوده است.
وی در پاسخ به سؤالی درباره عدم صدور روادید برای تعدادی از اعضای تیم ملی فوتبال ایران گفت: طبق مقررات فیفا، تعهد آمریکا است به عنوان میزبان جام جهانی ۲۰۲۶، همه تسهیلات لازم را برای مشارکت تیمهای شرکتکننده در بازیها فراهم کند.
بقایی ادامه داد: تا همین الان آمریکا به دلیل عدم صدور روادید برای تعدادی از اعضای هیئت نمایندگی فوتبال ایران نقض تعهد کرده است.
سخنگوی وزارت خارجه گفت: ما اعتراض خود را هم از طریق فیفا و هم از طریق دفتر حفاظت منافع آمریکا اعلام کردیم. این حق جامعه فوتبال و تیم ملی ایران است که بدون هیچ مشکلی در مسابقات شرکت کند و از مقامات ذیربط فیفا انتظار داریم به تعهدات خود عمل کنند.
وی افزود: به صورت مستمر این موضوع را پیگیری خواهیم کرد و امیدواریم آمریکا برای یک بار هم که شده از سیاسیکاری موضوعات فرهنگی و ورزشی خودداری کند.
انتقاد از رفتار تأملبرانگیز مدیرکل آژانس
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره اظهارات گروسی درباره ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنیشده ایران و درخواست برای از سرگیری فعالیت بازرسان آژانس، گفت: مدیرکل آژانس یکسری گزارهها را مدام تکرار میکند. این تغییری در واقعیات موجود نخواهد داد.
وی افزود: ایران تعهدش را به موافقتنامه پادمان ثابت کرده و نسبت به تعهداتش آگاه است و در عین حال انتظار میرود مدیرکل به جای مخاطب قرار دادن مکرر ایران طرفهایی را مخاطب قرار دهد که مسبب این وضعیت بودند. متأسفانه مدیرکل و شورای حکام حتی از اشاره گذرا به این واقعیت که تأسیاست هستهای ایران مورد تعرض قرار گرفته خودداری کرده است.
بقایی افزود: رویکردهای منصفانه نبوده و یک طرف را مورد مخاطب قرار دادن مشکلی را نمیتواند حل کند. مدیرکل آژانس باید با تأکید بر صلاحیتهایی که طبق اساسنامه آژانس به آن داده شده نگاه فنی خود را در مورد این موضوعات حاکم کند.
با طرفهایی مواجهیم که ارزشی برای دیپلماسی قائل نیستند
وی در پاسخ به سؤال دیگری درباره اینکه ایران تا چه حد به دیپلماسی برای دستیابی به راهحل و دوری از جنگ اعتقاد دارد؟ گفت: آنچه عیان است، نیازی به بیان ندارد. ایران اقتدار و قدرت خود را در عرصههای مختلف بهخوبی ثابت کرده و دیپلماسی یکی از ابزارهای ما برای صیانت از منافع ملی ماست و هر وقت شرایط آن باشد استفاده میکنیم، ولی ما با طرفهایی مواجهیم که نشان دادند برای دیپلماسی ارزشی قائل نیستند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران و نیروهای مسلح ما با تمام توان آماده برخورد با هر ماجراجویی هستند و با تمام توان برخورد خواهند کرد و در دفاع حماسی ۱۲ روزه نشان دادیم که به چه شکل دفاع میکنیم و طرفهای مقابل از توانمندیهای ما آگاه هستند و از این حیث فکر نمیکنم ابهامی در ذهن خودمان و دشمنانمان وجود داشته باشد.
ایران و آژانس
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی دربارها دورنمای از سرگیری مذاکرات ایران و آژانس بیان کرد: نمیتوانم الان بگویم میانجیگری به معنای متعارفش وجود دارد. هر وقت لازم باشد با آژانس در ارتباط هستیم. نمایندگی ما در وین با مدیران آژانس هر وقت لازم باشد گفتوگو میکنند و در سطوح دیگر هم همینطور.
وی گفت: تماسها بین ایران و آژانس برقرار است و ما عضو آژانس هستیم و از این حیث فکر نمیکنم مشکلی وجود داشته باشد. در خصوص شکلگیری به شیوهنامه جدید برای همکاری موضوعی است که نیازمند بحث و تبادل نظر است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی بیان کرد: در حال حاضر مبنای کار ایران در تعامل با آژانس قانون مصوب مجلس است که خیلی روشن تصمیم گرفته به چه نحو تعاملات ایران با آژانس انجام شود.
برخورد با استاد ایرانی در دانشگاه آرکانزاس
وی درباره برخورد صورت گرفته با استاد ایرانی در دانشگاه آرکانزاس گفت: برخورد صورت گرفته نشانه رویکرد تبعیضآمیز در آمریکاست که یک فرد دیدگاههای خود را در مورد نسلکشی بیان و از آن طرف از کشور خودش دفاع کرده و مورد اذیت و آزار قرار بگیرد، چیزی نمیشود گفت جز اینکه گویای واقعیت موجود و این نکته است که ادعایی که درباره آزادی بیان و رفتار محترمانه با افراد مختلف و دیدگاههای مختلف بیان میشود، در عمل واقعیت ندارد.