حجاب 9 - پرسش ها و پاسخ ها
حجاب
پرسش ها و پاسخ ها
پرسش ها و پاسخ ها
الف) سلب آزادي
اشكالي كه از زمانهاي قديم تا به حال بوده است اين است كه برخي حجاب را نوعي حبس كردن زن مي دانند و مي گويند كه آزادي حق مسلم هر فردي است و حجاب باعث مي شود كه زن در رفتارهاي خود آزاد نباشد و در واقع حجاب نوعي توهين به حيثيت انساني زن به شمار مي آيد.
قبل از اينكه به اين اشكال پاسخ دهيم لازم است كه معناي آزادي را بررسي كنيم. آزادي به طور كلي دو نوع است: آزادي مفيد و نوع ديگر آزادي زيان بخش و غير مفيد.
هر عملي كه مطابق با عقل و فطرت انسان ، مطابق با خواسته ي خداوند متعال ، مطابق با قوانين و مصالح جامعه باشد و عفت و پاكي را تهديد نكند و يا حرص و شهوت را شدت نبخشد، آزادي مفيد است. و هر گونه عملي كه مخالف با موارد فوق باشد مسلما آزادي زيان بخشي است.
اسلام به عنوان يك دين كامل، حجاب را معرفي كرده است. اين پوشش كامل مطابق با فطرت و عقل انسان است زيرا قرآن كريم در آيه 22 سوره اعراف به مسئله ي فطري بودن پوشش در قالب داستان حضرت آدم و حوا(عليهما السلام) اشاره مي كند و مي فرمايد: «فَلَمَّا ذَاقَا الشَّجَرَةَ بَدَتْ لَهُمَا سَوْءَاتُهُمَا وَطَفِقَا يَخْصِفَانِ عَلَيْهِمَا مِن وَرَقِ الْجَنَّةِ»(آنگاه كه ادم و حوا از درخت ممنوعه چشيدند، پوشش خود را از دست داده و به سرعت، با برگ درختان بهشتي خود را پوشاندند). اين در حالي است كه اولا حضرت آدم و حوا با يكديگر زن و شوهر بوده اند و برهنه بودنشان اشكالي نداشته است و دوما هيچ كسي غير از اين دو در آنجا نبوده تا آن دو بزرگوار به خاطر او خود را بپوشانند و سوما چون كه آنها از انسان هاي اوليه بوده اند، پوشش آنها جنبه اكتسابي نداشته است.
با اين توضيحات مشخص شد كه پوشش براي انسان ها يك مسئله فطري است همانطور كه بسياري از دانشمندان نيز به اين مسئله اشاره كرده اند. (38)
و همانگونه كه در مباحث قبلي ذكر شد حجاب با همه اصول آزادي مفيد برابر است.
منظور از آزادي از ديدگاه مخالفان حجاب، آزادي زيان بخش است اگر چه آنها آنقدر آزادي از ديدگاه خودشان را زيبا و آرماني جلوه مي دهند كه كمتر كسي متوجه خطرات اين گونه آزادي مي شود ولي آزادي از ديدگاه آنان يعني اينكه زن بتواند در انتخاب نوع پوشش و يا نوع آرايش و مد آزادانه انتخاب كند و يا اين كه آزادانه بتواند با هر كس كه دلش خواست رابطه برقرار كند.
اين نوع آزادي كه آنها از آن دم مي زنند حتي پوشش زن را به عنوان يك وسيله التذاذ مرد جلوه مي دهد چرا كه به قول شهيد مطهري(رحمة الله عليه): «گاهي لباس پوشيدن و راه رفتن ما زباندار مي شود»
مثلا يك زن به وسيله لباس و نوع راه رفتن و يا با ناز و كرشمه حرف زدن و يا چيزهاي ديگر، به اشخاص مي فهماند كه به من توجه كنيد و يا به من عشق و محبت خود را ابراز كنيد و خواسته هاي شهواني من را بر طرف كنيد و خيلي حرفهاي ديگر. آيا اين آزادي است؟
رهبر معظم انقلاب، حضرت آيت الله خامنه اي(قدس سره) با زباني شيوا و مبين، آزادي از ديدگاه غرب را بيان مي كنند و مي فرمايند:
« بساط آن چيزي كه امروز به عنوان «آزادي زن» در دنيا و از سوي فرهنگ منحط غربي پهن شده است، بر پايه‌ي اين است كه زن را در معرض ديد مرد قرار دهند تا از او تمتعات جنسي ببرند. مردان از آنها لذت ببرند و زن‌ها وسيله‌ي التذاذ مردان شوند. اين، آزادي زن است؟ كساني كه در دنياي جاهل و غافل و گمراه تمدن غربي ادعا مي‌كنند طرفدار حقوق بشرند، در حقيقت ستمگران به زن هستند.
زن را به چشم يك انسان والا نگاه كنيد، تا معلوم شود كه تكامل و حق او و آزادي او چيست. زن را به عنوان موجودي كه مي‌تواند مايه‌اي براي صلاح جامعه با پرورش انسان‌هاي والا شود نگاه كنيد، تا معلوم شود كه حق زن چيست و آزادي او چگونه است». (39)
برخي گفته اند دين اسلام به وسيله آوردن حجاب زن را در يك فضاي بسته مبحوس كرده است. و اما در جواب انها بايد گفت: دين اسلام بهترين نوع پوشش را حجاب مي داند و اين اصلا به معناي مبحوس شدن زن نيست. به طور مثال اگر شخصي كه ثروتمند است، پولها و طلا و جواهرات خود را در صندوقي بگذارد و بر آن قفل بزند و برايش نگهبان بگذارد، آيا اين به معناي مبحوس كردن پولهاي خود است و يعني هيچ گاه نمي تواند به آنها دست يابد؟ و يا مثلا شخصي در خانه نشسته و براي اينكه از نور آفتاب جلوگيري كند و يا از ورود حشرات جلوگيري كند پرده را مي كشد. آيا اين به معناي اين است كه آن شخص هيچ گاه آزاد نيست؟ مطمئنا اين گونه نيست.
به عنوان آخرين حرف در اين بخش مي گويم؛ حجاب به معناي واقعي كلمه، آزادي به شمار مي آيد زيرا زن را از حصار خواهش هاي نفساني مي رهاند و آزاد مي كند به فرض اينكه محدوديت تلقي شود، يك محدوديت ارزش دار و معني دار است. ولي بي حجابي انسان را از آزادي سلب مي كند بدين صورت كه او را در فضاي پيروي از شهوت و مد پرستي و خود نمائي مبحوس مي گرداند و همواره ارزش و اهميت زن را زير سوال مي برد.
قبل از اينكه به اين اشكال پاسخ دهيم لازم است كه معناي آزادي را بررسي كنيم. آزادي به طور كلي دو نوع است: آزادي مفيد و نوع ديگر آزادي زيان بخش و غير مفيد.
هر عملي كه مطابق با عقل و فطرت انسان ، مطابق با خواسته ي خداوند متعال ، مطابق با قوانين و مصالح جامعه باشد و عفت و پاكي را تهديد نكند و يا حرص و شهوت را شدت نبخشد، آزادي مفيد است. و هر گونه عملي كه مخالف با موارد فوق باشد مسلما آزادي زيان بخشي است.
اسلام به عنوان يك دين كامل، حجاب را معرفي كرده است. اين پوشش كامل مطابق با فطرت و عقل انسان است زيرا قرآن كريم در آيه 22 سوره اعراف به مسئله ي فطري بودن پوشش در قالب داستان حضرت آدم و حوا(عليهما السلام) اشاره مي كند و مي فرمايد: «فَلَمَّا ذَاقَا الشَّجَرَةَ بَدَتْ لَهُمَا سَوْءَاتُهُمَا وَطَفِقَا يَخْصِفَانِ عَلَيْهِمَا مِن وَرَقِ الْجَنَّةِ»(آنگاه كه ادم و حوا از درخت ممنوعه چشيدند، پوشش خود را از دست داده و به سرعت، با برگ درختان بهشتي خود را پوشاندند). اين در حالي است كه اولا حضرت آدم و حوا با يكديگر زن و شوهر بوده اند و برهنه بودنشان اشكالي نداشته است و دوما هيچ كسي غير از اين دو در آنجا نبوده تا آن دو بزرگوار به خاطر او خود را بپوشانند و سوما چون كه آنها از انسان هاي اوليه بوده اند، پوشش آنها جنبه اكتسابي نداشته است.
با اين توضيحات مشخص شد كه پوشش براي انسان ها يك مسئله فطري است همانطور كه بسياري از دانشمندان نيز به اين مسئله اشاره كرده اند. (38)
و همانگونه كه در مباحث قبلي ذكر شد حجاب با همه اصول آزادي مفيد برابر است.
منظور از آزادي از ديدگاه مخالفان حجاب، آزادي زيان بخش است اگر چه آنها آنقدر آزادي از ديدگاه خودشان را زيبا و آرماني جلوه مي دهند كه كمتر كسي متوجه خطرات اين گونه آزادي مي شود ولي آزادي از ديدگاه آنان يعني اينكه زن بتواند در انتخاب نوع پوشش و يا نوع آرايش و مد آزادانه انتخاب كند و يا اين كه آزادانه بتواند با هر كس كه دلش خواست رابطه برقرار كند.
اين نوع آزادي كه آنها از آن دم مي زنند حتي پوشش زن را به عنوان يك وسيله التذاذ مرد جلوه مي دهد چرا كه به قول شهيد مطهري(رحمة الله عليه): «گاهي لباس پوشيدن و راه رفتن ما زباندار مي شود»
مثلا يك زن به وسيله لباس و نوع راه رفتن و يا با ناز و كرشمه حرف زدن و يا چيزهاي ديگر، به اشخاص مي فهماند كه به من توجه كنيد و يا به من عشق و محبت خود را ابراز كنيد و خواسته هاي شهواني من را بر طرف كنيد و خيلي حرفهاي ديگر. آيا اين آزادي است؟
رهبر معظم انقلاب، حضرت آيت الله خامنه اي(قدس سره) با زباني شيوا و مبين، آزادي از ديدگاه غرب را بيان مي كنند و مي فرمايند:
« بساط آن چيزي كه امروز به عنوان «آزادي زن» در دنيا و از سوي فرهنگ منحط غربي پهن شده است، بر پايه‌ي اين است كه زن را در معرض ديد مرد قرار دهند تا از او تمتعات جنسي ببرند. مردان از آنها لذت ببرند و زن‌ها وسيله‌ي التذاذ مردان شوند. اين، آزادي زن است؟ كساني كه در دنياي جاهل و غافل و گمراه تمدن غربي ادعا مي‌كنند طرفدار حقوق بشرند، در حقيقت ستمگران به زن هستند.
زن را به چشم يك انسان والا نگاه كنيد، تا معلوم شود كه تكامل و حق او و آزادي او چيست. زن را به عنوان موجودي كه مي‌تواند مايه‌اي براي صلاح جامعه با پرورش انسان‌هاي والا شود نگاه كنيد، تا معلوم شود كه حق زن چيست و آزادي او چگونه است». (39)
برخي گفته اند دين اسلام به وسيله آوردن حجاب زن را در يك فضاي بسته مبحوس كرده است. و اما در جواب انها بايد گفت: دين اسلام بهترين نوع پوشش را حجاب مي داند و اين اصلا به معناي مبحوس شدن زن نيست. به طور مثال اگر شخصي كه ثروتمند است، پولها و طلا و جواهرات خود را در صندوقي بگذارد و بر آن قفل بزند و برايش نگهبان بگذارد، آيا اين به معناي مبحوس كردن پولهاي خود است و يعني هيچ گاه نمي تواند به آنها دست يابد؟ و يا مثلا شخصي در خانه نشسته و براي اينكه از نور آفتاب جلوگيري كند و يا از ورود حشرات جلوگيري كند پرده را مي كشد. آيا اين به معناي اين است كه آن شخص هيچ گاه آزاد نيست؟ مطمئنا اين گونه نيست.
به عنوان آخرين حرف در اين بخش مي گويم؛ حجاب به معناي واقعي كلمه، آزادي به شمار مي آيد زيرا زن را از حصار خواهش هاي نفساني مي رهاند و آزاد مي كند به فرض اينكه محدوديت تلقي شود، يك محدوديت ارزش دار و معني دار است. ولي بي حجابي انسان را از آزادي سلب مي كند بدين صورت كه او را در فضاي پيروي از شهوت و مد پرستي و خود نمائي مبحوس مي گرداند و همواره ارزش و اهميت زن را زير سوال مي برد.
ب) ركود فعايت ها
اشكال ديگري كه مخالفان حجاب مطرح مي كنند اين است كه به عقيده ي آنها ما با حجاب و پوشش مانع فعاليت زن در اجتماع مي شويم و با حجاب زن را به نوعي فلج مي كنيم و در واقع با اين كار نيمي از اجتماع كاري را فلج مي كنيم و زن با اين حالت بايد تا آخر عمر سربار مرد باشد.
تاريخ انقلاب اسلامي به خوبي نشان مي دهد كه زن مي تواند در همه عرصه ها مثل فرهنگي، هنري، سياسي، اقتصادي، و... با پوشش اسلامي حضور يابد. كما اينكه ما در همين عصر خودمان زنان موفق بسياري را داريم كه با پوشش كامل توانسته اند راه موفقيت را بپيمايند و به قله هاي بلند علمي و يا فرهنگي و... برسند.
مثلا ما در صدا و سيما و يا در طبابت و يا در دانشگاه ها و و يا در عرصه هاي سياسي زنان بسيار موفق و ارزنده اي داريم كه نه تنها حجاب مانع پيشرفت آنها نشده بلكه آنان را براي رسيدن به موفقيت علمي كمك كرده است.
حضرت آيت الله خامنه اي در رابطه با فعاليت زنان با حجاب مي فرمايند:
«ما امروز بحمداللَّه چقدر زنان دانشمند و عالم در رشته‌هاي مختلف در جامعه مان داريم: دانشجويان كوشا و با استعداد و با ارزش، فارغ التحصيلان سطح بالا، پزشكان ممتاز و طراز بالا! امروز در جمهوري اسلامي‌رشته‌هاي گوناگون علمي‌در اختيار خانمهاست؛ زنهايي كه عفاف و عصمتشان را هم حفظ كردند، طهارت زنانه را هم حفظ كردند، حجاب را هم - به شكل كامل - حفظ كردند، به تربيت فرزند هم به شيوه‌ي اسلامي‌مي‌رسند، شوهرداري را نيز همان طوري كه اسلام گفته است انجام مي‌دهند، فعاليت علمي‌و سياسي هم مي‌كنند. الان در بين شما - مجموع خانمهايي كه اين جا تشريف داريد - عده‌ي زيادي هستند كه فعاليت‌هاي سياسي و اجتماعي دارند؛ آن هم فعاليت‌هاي ممتاز و برجسته؛ چه خانم‌هاي مجرد، چه خانمهايي كه متأهلند و همسران آنها افتخار مي‌كنند و بايد هم افتخار كنند كه زن‌هايشان در ميدان‌هاي گوناگون پيشتازند. با روحيه‌ي اسلامي‌و در محيط اسلامي، زن مي‌تواند به كمال واقعي خود برسد؛ دور از آن هرزگي‌ها، دور از آن تجمل گرايي‌ها و دور از پست شدن و حقيرشدن در مقابل مصرف». (40)
مطمئناً با كمي تأمل درمي يابيم كه اين بي حجابي است كه مانع فعاليت مي شود به اين صورت كه زنان بي حجاب با آرايش و رفتارهاي غير متعادل خود سبب مي شوند كه مسائلي غير از كار و فعاليت مانند شهوت و خيلي از مسائل ديگر به ميان بيايد و اين موضوع هم به ضرر خود شخص بي حجاب است و هم به ضرر اطرافيان زيرا كه هم باعث حواس پرتي خود مي شود و هم مانع فعاليت صحيح ديگران مي گردد.
ولي بر عكس اين، حجاب است. آن پوشش الهي مانع هر گونه فعاليت شهوتي زنان در جامعه و يا ادارات و يا فروشگاه ها مي گردد. حجاب اسلامي حداقل امتياز و حُسنش اين است كه مانع از اين مي شود كه زن وقت و عمر خود را براي اين صرف كند كه مثلاً موي خود را چگونه درست كند تا بيشتر به چشم آيد و يا آرايش خود را چگونه بزند و يا بسياري از امور ديگر. و يا اينكه در بسياري از فروشگاه ها ديده مي شود كه زني با چهره اي مثلا زيبا و با آرايش و لباس هاي نامناسب ايستاده و هر پسر و يا مردي را به داخل فروشگاه مي كشاند و مردان هم به بهانه ي خريد كالا(هر چند كالاي بي كيفيت)، با آن شخص به گفتگو و خنده مي پردازند. حالا با چنين اوضاعي، آيا زن بي حجاب كه به طور خواسته يا ناخواسته به صيد دلهاي مردان مي پردازد، مانع فعاليت و كار است و يا بانويي كه در عين پوشش و عفاف و بدون ايجاد هيچ گونه مزاحمت براي ديگران، در حال انجام كار خود است؟
تاريخ انقلاب اسلامي به خوبي نشان مي دهد كه زن مي تواند در همه عرصه ها مثل فرهنگي، هنري، سياسي، اقتصادي، و... با پوشش اسلامي حضور يابد. كما اينكه ما در همين عصر خودمان زنان موفق بسياري را داريم كه با پوشش كامل توانسته اند راه موفقيت را بپيمايند و به قله هاي بلند علمي و يا فرهنگي و... برسند.
مثلا ما در صدا و سيما و يا در طبابت و يا در دانشگاه ها و و يا در عرصه هاي سياسي زنان بسيار موفق و ارزنده اي داريم كه نه تنها حجاب مانع پيشرفت آنها نشده بلكه آنان را براي رسيدن به موفقيت علمي كمك كرده است.
حضرت آيت الله خامنه اي در رابطه با فعاليت زنان با حجاب مي فرمايند:
«ما امروز بحمداللَّه چقدر زنان دانشمند و عالم در رشته‌هاي مختلف در جامعه مان داريم: دانشجويان كوشا و با استعداد و با ارزش، فارغ التحصيلان سطح بالا، پزشكان ممتاز و طراز بالا! امروز در جمهوري اسلامي‌رشته‌هاي گوناگون علمي‌در اختيار خانمهاست؛ زنهايي كه عفاف و عصمتشان را هم حفظ كردند، طهارت زنانه را هم حفظ كردند، حجاب را هم - به شكل كامل - حفظ كردند، به تربيت فرزند هم به شيوه‌ي اسلامي‌مي‌رسند، شوهرداري را نيز همان طوري كه اسلام گفته است انجام مي‌دهند، فعاليت علمي‌و سياسي هم مي‌كنند. الان در بين شما - مجموع خانمهايي كه اين جا تشريف داريد - عده‌ي زيادي هستند كه فعاليت‌هاي سياسي و اجتماعي دارند؛ آن هم فعاليت‌هاي ممتاز و برجسته؛ چه خانم‌هاي مجرد، چه خانمهايي كه متأهلند و همسران آنها افتخار مي‌كنند و بايد هم افتخار كنند كه زن‌هايشان در ميدان‌هاي گوناگون پيشتازند. با روحيه‌ي اسلامي‌و در محيط اسلامي، زن مي‌تواند به كمال واقعي خود برسد؛ دور از آن هرزگي‌ها، دور از آن تجمل گرايي‌ها و دور از پست شدن و حقيرشدن در مقابل مصرف». (40)
مطمئناً با كمي تأمل درمي يابيم كه اين بي حجابي است كه مانع فعاليت مي شود به اين صورت كه زنان بي حجاب با آرايش و رفتارهاي غير متعادل خود سبب مي شوند كه مسائلي غير از كار و فعاليت مانند شهوت و خيلي از مسائل ديگر به ميان بيايد و اين موضوع هم به ضرر خود شخص بي حجاب است و هم به ضرر اطرافيان زيرا كه هم باعث حواس پرتي خود مي شود و هم مانع فعاليت صحيح ديگران مي گردد.
ولي بر عكس اين، حجاب است. آن پوشش الهي مانع هر گونه فعاليت شهوتي زنان در جامعه و يا ادارات و يا فروشگاه ها مي گردد. حجاب اسلامي حداقل امتياز و حُسنش اين است كه مانع از اين مي شود كه زن وقت و عمر خود را براي اين صرف كند كه مثلاً موي خود را چگونه درست كند تا بيشتر به چشم آيد و يا آرايش خود را چگونه بزند و يا بسياري از امور ديگر. و يا اينكه در بسياري از فروشگاه ها ديده مي شود كه زني با چهره اي مثلا زيبا و با آرايش و لباس هاي نامناسب ايستاده و هر پسر و يا مردي را به داخل فروشگاه مي كشاند و مردان هم به بهانه ي خريد كالا(هر چند كالاي بي كيفيت)، با آن شخص به گفتگو و خنده مي پردازند. حالا با چنين اوضاعي، آيا زن بي حجاب كه به طور خواسته يا ناخواسته به صيد دلهاي مردان مي پردازد، مانع فعاليت و كار است و يا بانويي كه در عين پوشش و عفاف و بدون ايجاد هيچ گونه مزاحمت براي ديگران، در حال انجام كار خود است؟
ج) افزايش حرص مردان
يكي ديگر از ايرادها و اشكالاتي كه به حجاب گرفته اند اين است كه مي گويند اين مسئله باعث افزايش حرص و طمع مردان مي شود زيرا انسان بر هر چيزي كه از آن منع شود، حريص تر مي شود. ولي اگر حجاب و پوششي براي بانوان نباشد بعد از مدتي براي مردان جامعه مسئله ي طبيعي مي شود و ديگر تمايلات جنسي در ميان نخواهد بود.
اين نظريه داراي چندين اشكال و ايراد است كه به برخي از آنها اشاره مي كنيم:
1) آنهائي كه اين نظريه را مطرح كرده اند، به اين مسئله فكر نكرده اند كه اگر چنين كاري انجام بشود، تنها براي مرداني كه هميشه آن زن بي حجاب را نگاه مي كنند، موثر است ولي مردان نامحرم به چند نفر محدود نمي گردند تا بعد از مدتي براي آنان طبيعي شود بلكه ظاهر او هميشه براي مردان نامحرم تازگي دارد و نگاه به او نه تنها كاهش نخواهد يافت بلكه بيشتر و شديدتر هم خواهد شد. به خصوص اينكه اگر يك زن از صورت زيباتري برخوردار باشد هميشه مورد هجوم نگاه ها و طمع گرسنگان جنسي قرار مي گيرد. در نتيجه اين بحث نه تنها موثر نيست بلكه با نمايش دادن جاذبه ها و زيبائيهاي زن حرص مردان نيز افزايش پيدا خواهد كرد.
2) اين كه مي گويند: ((انسان بر هر چيزي كه از آن منع شود، حريص تر مي شود)) جمله درستي مي باشد ولي نيازمند توضيح است. حرص و طمع موقعي است كه خواستن چيزي را در وجود شخصي به وجود آوردند و بعد از اينكه آن شخص آن را خواست، او را از آن چيز محروم و ممنوع سازند. براي توضيح و تفهيم بيشتر به اين مثال توجه كنيد: مثلاً به شخص گرسنه اي مي گويند كه در فلان جا غذاي لذيذي وجود دارد. و آن شخص چون كه گرسنه است به سرعت خود را به آن مكان مي رساند. بعد از اينكه به آنجا رسيد و مثلاً بر سر سفره نشست، آن غذاي لذيذ را از جلوي او بر مي دارند تا نخورد. به اين ترتيب حرص و طمع آن غذا در وجود شخص شعله ور مي شود.
اگر ما از همان ابتداي كار جلوي بي حجابي را بگيريم و يا آن را كاهش دهيم و زنان را به پوشش مزيّن كنيم، مطمئناً طمع و حرص يا كمتر مي شود و يا به طور كلي از ميان مي رود.
3) تمايلات مرد نسبت به زن تنها به نگاه كردن نيست تا بعد از مدتي طبيعي شود بلكه مرد تمايلات شهواني زيادي دارد كه به محض اينكه مواضع بدن زن آشكار گردد و حجاب ها برداشته شود، اين تمايلات بيشتر مي شود. تمايلات مرد به زن اول از نگاه شروع مي شود و تا وقتي كه تمايلات جنسي مرد ارضا نگردد نگاه ها ادامه دارد و از آنجايي كه قوانين شرعي و قانوني اجازه خواسته ي مرد را نمي دهد، حرص بر نگاه ادامه خواهد داشت و باعث مي شود كه عقده هاي رواني در مرد به وجود آيد.
در آخر اين بحث لازم است گفته شد كه اين پيشنهاد اگر به فرض محال به انجام برسد باعث بروز بسياري از آسيب ها و ضررها به جامعه مي شود كه بسياري از اين مشكلات به ازدواج و جوانان بر مي گردد. اين پيشنهاد به قول معروف خاموش كردن شعله ي آتش با بنزين است.
اين نظريه داراي چندين اشكال و ايراد است كه به برخي از آنها اشاره مي كنيم:
1) آنهائي كه اين نظريه را مطرح كرده اند، به اين مسئله فكر نكرده اند كه اگر چنين كاري انجام بشود، تنها براي مرداني كه هميشه آن زن بي حجاب را نگاه مي كنند، موثر است ولي مردان نامحرم به چند نفر محدود نمي گردند تا بعد از مدتي براي آنان طبيعي شود بلكه ظاهر او هميشه براي مردان نامحرم تازگي دارد و نگاه به او نه تنها كاهش نخواهد يافت بلكه بيشتر و شديدتر هم خواهد شد. به خصوص اينكه اگر يك زن از صورت زيباتري برخوردار باشد هميشه مورد هجوم نگاه ها و طمع گرسنگان جنسي قرار مي گيرد. در نتيجه اين بحث نه تنها موثر نيست بلكه با نمايش دادن جاذبه ها و زيبائيهاي زن حرص مردان نيز افزايش پيدا خواهد كرد.
2) اين كه مي گويند: ((انسان بر هر چيزي كه از آن منع شود، حريص تر مي شود)) جمله درستي مي باشد ولي نيازمند توضيح است. حرص و طمع موقعي است كه خواستن چيزي را در وجود شخصي به وجود آوردند و بعد از اينكه آن شخص آن را خواست، او را از آن چيز محروم و ممنوع سازند. براي توضيح و تفهيم بيشتر به اين مثال توجه كنيد: مثلاً به شخص گرسنه اي مي گويند كه در فلان جا غذاي لذيذي وجود دارد. و آن شخص چون كه گرسنه است به سرعت خود را به آن مكان مي رساند. بعد از اينكه به آنجا رسيد و مثلاً بر سر سفره نشست، آن غذاي لذيذ را از جلوي او بر مي دارند تا نخورد. به اين ترتيب حرص و طمع آن غذا در وجود شخص شعله ور مي شود.
اگر ما از همان ابتداي كار جلوي بي حجابي را بگيريم و يا آن را كاهش دهيم و زنان را به پوشش مزيّن كنيم، مطمئناً طمع و حرص يا كمتر مي شود و يا به طور كلي از ميان مي رود.
3) تمايلات مرد نسبت به زن تنها به نگاه كردن نيست تا بعد از مدتي طبيعي شود بلكه مرد تمايلات شهواني زيادي دارد كه به محض اينكه مواضع بدن زن آشكار گردد و حجاب ها برداشته شود، اين تمايلات بيشتر مي شود. تمايلات مرد به زن اول از نگاه شروع مي شود و تا وقتي كه تمايلات جنسي مرد ارضا نگردد نگاه ها ادامه دارد و از آنجايي كه قوانين شرعي و قانوني اجازه خواسته ي مرد را نمي دهد، حرص بر نگاه ادامه خواهد داشت و باعث مي شود كه عقده هاي رواني در مرد به وجود آيد.
در آخر اين بحث لازم است گفته شد كه اين پيشنهاد اگر به فرض محال به انجام برسد باعث بروز بسياري از آسيب ها و ضررها به جامعه مي شود كه بسياري از اين مشكلات به ازدواج و جوانان بر مي گردد. اين پيشنهاد به قول معروف خاموش كردن شعله ي آتش با بنزين است.
چـادر و رنگ مشكي آن
از زمانهاي گذشته در بين زنان ايراني پوششي انتخاب شد كه مي توانستند به وسيله ي آن تمام بدن خود را به شكل صحيح و اسلامي بپوشانند و آن پوشش «چادر» نام دارد كه چهار دور بدن را مي گيرد.
همانطور كه اشاره شد، خداوند متعال در آيه 59 سوره احزاب به پيامبر مي فرمايد: (اى پيامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤمنان بگو: جلبابها (روسرىهاى بلند) خود را بر خويش فروافكنند)
و در همانجا گفته شد كه «جلباب» به چه معنايي است، كه ما به منظور تكراري شدن بحث به آن نمي پردازيم. پوشيدن «جلباب» دستوري است كه خداوند به زنان فرموده است و اين نوع پوشش شباهت بسيار زيادي به چادر دارد، زيرا در هر دو پوشش تمام بدن پوشيده مي شود.
برخي از زنان سوال مي كنند كه آيا حجاب تنها با چادر ممكن است؟ در پاسخ آنها بايد گفت اگر معيار و ملاك پوشش رعايت شود، اشكالي ندارد كه مصداق متفاوت شود. آنچه كه معيار و ملاك پوشش است عبارتست از:
1) پوشش ظاهر بدن به ويژه براي كساني كه ظاهري جذاب دارند.
2) پوشش حجم و برآمدگي هاي بدن
3) پوشش رفتارهاي جذب كننده و پرهيز از هر نوع عشوه گري و جلوه گري
اگر اين ملاك ها رعايت شود، فرقي نمي كند كه يك زن با چادر باشد و يا با مانتو البته چادر يك عظمت و وقاري ديگر را براي زن فراهم مي كند. رهبر معظم انقلاب، حضرت آيت الله خامنه اي(قدس سره) مي فرمايند: «حجاب به معناي چادر نيست؛ اما چادر در نزد ما ايراني ها كه زن هاي ما از قديم داشتند، بهترين نوع حجاب است. بدون چادر هم حجاب ممكن است. حجاب به معناي پوشيدن سالم است نه پوشيدني كه از نپوشيدن بدتر است» (41)
بحث بعدي درباره رنگ مشكي چادر است. بر همه متخضضان و پزشكان اعصاب و روان مشخص شده كه رنگ ها آثار بسيار عجيبي بر سيستم اعصاب و روان و حتي سيستم داخلي بدن مي گذارد و مي تواند مثلا احساسات ما را تحريك كند و يا تسكين ببخشد.
رنگ سياه نشانگر فاصله و مرز است و هر كس از اين رنگ استفاده مي كند مي خواهد بگويد كه يك نوع مرز ايجاد كرده است. به طور مثال شخصي بر اثر از دست دادن كسي، لباس مشكي مي پوشد و با اين كار به همه مي گويد كه بين من و آن شخص يك فاصله افتاده و مرز زندگي ما از هم جدا شده است.
و گاهي اين پوشش مشكي بيانگر مشخص كردن مرز و محدوده ي اجتماعي است كه حجاب مشكي خانم ها از اين دسته است.
خانم هايي كه چادر مشكي بر سر مي كنند و با وقار و متانت مثال زدني در جامعه ظاهر مي شوند، به همه مي گويند كه اين پوشش بيانگر حريم ما است و هر كسي حق ورود به اين حريم پاك و مقدس و خصوصي را ندارد. اين حريم، حريم عفت و پاكدامني و حيا است نه جاي هرزگي و هوس بازي. در واقع زنان جامعه با اين پوشش مانع هر گونه نگاه زهرآلود مردان مي شوند و مرزي عاقلانه را براي خود به وجود مي آورند.
زنان با اين پوشش براي خود احترام و حرمتي قائل مي شوند كه وظيفه همه اقشار جامعه است كه به اين مي فهماند كه بايد حريم نگه داشت و به صاحب آن با ديده ي احترام و كرامت نگريست.
يكي ديگر از آثار پوشش سياه اين است كه مردان با ديدن اين رنگ رغبتي براي ادامه دادن نگاه به آن زن پيدا نمي كنند زيرا رنگ سياه بي رنگي مطلق است و فرد بيننده رغبتي براي ديدن آن رنگ ندارد.
نقطه مقابل رنگ سياه، رنگ سفيد است و يا هر رنگي كه روشن باشد. در واقع رنگ سياه يك نوع بي ميلي را به طرف مقابل مي فهماند و به معناي «نه» بوده ولي رنگ هاي روشن و به خصوص رنگ سفيد، به خاطر جذابتي كه دارد، خواسته يا ناخواسته خود را در معرض نگاه ديگران قرار مي دهد و در واقع نوعي «بله» گفتن به خواسته هاي ديگران است.
پوشش مشكي باعث مي شود كه زن از نگاه ديگران دورتر باشد ولي بر عكس آن رنگ سفيد است كه نوعي نزديك بودن از فاصله حقيقي را مي رساند. علاوه بر اين رنگ مشكي، رنگ صامتي است و موجب تحريك غرائز نمي شود.
در آخر بايد گفت رنگ مشكي يك فضاي آزاد در فعاليت هاي اجتماعي را براي دختران و پسران ايجاد مي كند كه باعث از بين بردن تحريك هاي غير اخلاقي مردان مي شود. و زنان جامعه با اين پوشش مي توانند به دور از هيجانات كاذب و با بهره گيري از گوهر حيا و عفاف، به بالاترين مرتبه ي تقوا برسند و يا مي توانند به بلندترين درجات علمي برسند.
اما برخي مكروه بودن پوشش مشكي را بهانه قرار داده اند كه در جواب آنها بايد گفت: چادر مشكي و عبا از باقي پوشش ها استثنا شده است. همانگونه كه امام ادق(عليه السلام) مي فرمايند: «يُكْرَهُ السَّوَادُ إِلَّا فِي ثَلَاثَةٍ الْخُفِّ وَ الْعِمَامَةِ وَ الْكِسَاء» (پوشيدن لباس سياه كراهت دارد مگر در سه چيز كه عبارتند از: كفش و عمامه و كساء(كساء به لباس بزرگي مثل عبا و چادر و امثال آن مي گويند) (42)
براي تكميل اين بحث به استفتاء برخي از مراجع، راجع به كراهت پوشش مشكي اشاره مي كنيم:
آيات عظام امام، بهجت، تبريزي، صافي، فاضل، نوري و وحيد: پوشيدن لباس سياه، هرچند مكروه است؛ ولي عبا از آن استثنا شده و چادر مشكي نيز داخل عنوان عبا است و مكروه نيست.
آيات عظام سيستاني و مكارم: به طور كلي پوشيدن لباس سياه مكروه نيست؛ افزون بر آنكه چادر مشكي داخل عبا است و عبا استثنا شده است. (43)
همانطور كه اشاره شد، خداوند متعال در آيه 59 سوره احزاب به پيامبر مي فرمايد: (اى پيامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤمنان بگو: جلبابها (روسرىهاى بلند) خود را بر خويش فروافكنند)
و در همانجا گفته شد كه «جلباب» به چه معنايي است، كه ما به منظور تكراري شدن بحث به آن نمي پردازيم. پوشيدن «جلباب» دستوري است كه خداوند به زنان فرموده است و اين نوع پوشش شباهت بسيار زيادي به چادر دارد، زيرا در هر دو پوشش تمام بدن پوشيده مي شود.
برخي از زنان سوال مي كنند كه آيا حجاب تنها با چادر ممكن است؟ در پاسخ آنها بايد گفت اگر معيار و ملاك پوشش رعايت شود، اشكالي ندارد كه مصداق متفاوت شود. آنچه كه معيار و ملاك پوشش است عبارتست از:
1) پوشش ظاهر بدن به ويژه براي كساني كه ظاهري جذاب دارند.
2) پوشش حجم و برآمدگي هاي بدن
3) پوشش رفتارهاي جذب كننده و پرهيز از هر نوع عشوه گري و جلوه گري
اگر اين ملاك ها رعايت شود، فرقي نمي كند كه يك زن با چادر باشد و يا با مانتو البته چادر يك عظمت و وقاري ديگر را براي زن فراهم مي كند. رهبر معظم انقلاب، حضرت آيت الله خامنه اي(قدس سره) مي فرمايند: «حجاب به معناي چادر نيست؛ اما چادر در نزد ما ايراني ها كه زن هاي ما از قديم داشتند، بهترين نوع حجاب است. بدون چادر هم حجاب ممكن است. حجاب به معناي پوشيدن سالم است نه پوشيدني كه از نپوشيدن بدتر است» (41)
بحث بعدي درباره رنگ مشكي چادر است. بر همه متخضضان و پزشكان اعصاب و روان مشخص شده كه رنگ ها آثار بسيار عجيبي بر سيستم اعصاب و روان و حتي سيستم داخلي بدن مي گذارد و مي تواند مثلا احساسات ما را تحريك كند و يا تسكين ببخشد.
رنگ سياه نشانگر فاصله و مرز است و هر كس از اين رنگ استفاده مي كند مي خواهد بگويد كه يك نوع مرز ايجاد كرده است. به طور مثال شخصي بر اثر از دست دادن كسي، لباس مشكي مي پوشد و با اين كار به همه مي گويد كه بين من و آن شخص يك فاصله افتاده و مرز زندگي ما از هم جدا شده است.
و گاهي اين پوشش مشكي بيانگر مشخص كردن مرز و محدوده ي اجتماعي است كه حجاب مشكي خانم ها از اين دسته است.
خانم هايي كه چادر مشكي بر سر مي كنند و با وقار و متانت مثال زدني در جامعه ظاهر مي شوند، به همه مي گويند كه اين پوشش بيانگر حريم ما است و هر كسي حق ورود به اين حريم پاك و مقدس و خصوصي را ندارد. اين حريم، حريم عفت و پاكدامني و حيا است نه جاي هرزگي و هوس بازي. در واقع زنان جامعه با اين پوشش مانع هر گونه نگاه زهرآلود مردان مي شوند و مرزي عاقلانه را براي خود به وجود مي آورند.
زنان با اين پوشش براي خود احترام و حرمتي قائل مي شوند كه وظيفه همه اقشار جامعه است كه به اين مي فهماند كه بايد حريم نگه داشت و به صاحب آن با ديده ي احترام و كرامت نگريست.
يكي ديگر از آثار پوشش سياه اين است كه مردان با ديدن اين رنگ رغبتي براي ادامه دادن نگاه به آن زن پيدا نمي كنند زيرا رنگ سياه بي رنگي مطلق است و فرد بيننده رغبتي براي ديدن آن رنگ ندارد.
نقطه مقابل رنگ سياه، رنگ سفيد است و يا هر رنگي كه روشن باشد. در واقع رنگ سياه يك نوع بي ميلي را به طرف مقابل مي فهماند و به معناي «نه» بوده ولي رنگ هاي روشن و به خصوص رنگ سفيد، به خاطر جذابتي كه دارد، خواسته يا ناخواسته خود را در معرض نگاه ديگران قرار مي دهد و در واقع نوعي «بله» گفتن به خواسته هاي ديگران است.
پوشش مشكي باعث مي شود كه زن از نگاه ديگران دورتر باشد ولي بر عكس آن رنگ سفيد است كه نوعي نزديك بودن از فاصله حقيقي را مي رساند. علاوه بر اين رنگ مشكي، رنگ صامتي است و موجب تحريك غرائز نمي شود.
در آخر بايد گفت رنگ مشكي يك فضاي آزاد در فعاليت هاي اجتماعي را براي دختران و پسران ايجاد مي كند كه باعث از بين بردن تحريك هاي غير اخلاقي مردان مي شود. و زنان جامعه با اين پوشش مي توانند به دور از هيجانات كاذب و با بهره گيري از گوهر حيا و عفاف، به بالاترين مرتبه ي تقوا برسند و يا مي توانند به بلندترين درجات علمي برسند.
اما برخي مكروه بودن پوشش مشكي را بهانه قرار داده اند كه در جواب آنها بايد گفت: چادر مشكي و عبا از باقي پوشش ها استثنا شده است. همانگونه كه امام ادق(عليه السلام) مي فرمايند: «يُكْرَهُ السَّوَادُ إِلَّا فِي ثَلَاثَةٍ الْخُفِّ وَ الْعِمَامَةِ وَ الْكِسَاء» (پوشيدن لباس سياه كراهت دارد مگر در سه چيز كه عبارتند از: كفش و عمامه و كساء(كساء به لباس بزرگي مثل عبا و چادر و امثال آن مي گويند) (42)
براي تكميل اين بحث به استفتاء برخي از مراجع، راجع به كراهت پوشش مشكي اشاره مي كنيم:
آيات عظام امام، بهجت، تبريزي، صافي، فاضل، نوري و وحيد: پوشيدن لباس سياه، هرچند مكروه است؛ ولي عبا از آن استثنا شده و چادر مشكي نيز داخل عنوان عبا است و مكروه نيست.
آيات عظام سيستاني و مكارم: به طور كلي پوشيدن لباس سياه مكروه نيست؛ افزون بر آنكه چادر مشكي داخل عبا است و عبا استثنا شده است. (43)
حجاب در جامعه كنوني
دنياي غرب چندين سال است كه بر روي مسئله ي تهاجم فرهنگي سرمايه گذاري كرده است. اين تهاجمات مخصوصاً از بعد از پيروزي انقلاب اسلامي شدت يافت. يكي از مهمترين بخش هاي تهاجم فرهنگي دشمن، زير سوال بردن حجاب و پوشش بانوان است كه از همان ابتداي پيروزي انقلاب اسلامي روز به روز شديدتر شد. در اين 10 سال اخير هم اين هجوم ها بر عليه حجاب شدت گرفت و متأسفانه به دليل كم كاري برخي از مسئولين اين تهاجم به جايي رسيده كه برخي از زنان ديگر حرمت هيچ مكان و يا زماني را نگه نمي دارند و مثلا در حرم هاي معصومين(عليهم السلام) و يا مساجد ديده مي شود كه حجاب زنان به شكل اسلامي رعايت نشده و يا حركاتي از برخي از زنان ديده مي شود كه اصلاً در شأن يك مسلمان واقعي نيست.
در اين دوره وظيفه والدين و همسران بسيار وظيفه ي سنگيني است، چرا كه با ورود به بدحجابي هيچ زن و يا مردي از آفات آن در امان نخواهد بود و همه ي افراد دچار آثار بد حجابي مي شوند. از جمله آن آثار مي توان به: تكذيب آيات الهي، پايين آمدن شخصيت بانوان، عقده مند كردن مردان، تزلزل خانواده ها، بلوغ زودرس جوانان، احساس پوچي در زنان، ايجاد غفلت، عقاب آخرت و... اشاره كرد كه به برخي از آنها در طي مباحث اشاره شد.
در اين دوره وظيفه والدين و همسران بسيار وظيفه ي سنگيني است، چرا كه با ورود به بدحجابي هيچ زن و يا مردي از آفات آن در امان نخواهد بود و همه ي افراد دچار آثار بد حجابي مي شوند. از جمله آن آثار مي توان به: تكذيب آيات الهي، پايين آمدن شخصيت بانوان، عقده مند كردن مردان، تزلزل خانواده ها، بلوغ زودرس جوانان، احساس پوچي در زنان، ايجاد غفلت، عقاب آخرت و... اشاره كرد كه به برخي از آنها در طي مباحث اشاره شد.
پي نوشت ها :
38- ر. ك؛ حجاب و نقش آن در سلامت روان نوشته عباس رجبي
39- بيانات معظم له در ديدار گروهي از زنان، به مناسبت فرخنده ميلاد حضرت زهرا (سلام الله عليها) 25/9/1371
40- بيانات معظم له در ديدار گروهي از زنان، به مناسبت فرخنده ميلاد حضرت زهرا (سلام الله عليها) 25/9/1371
41- بيانات معظم له در خطبه نماز جمعه17/5/65
42- وسائل الشيعه، ج 4، ص 382
43- برگرفته از كتاب پرسش ها و پاسخ هاي دانشجويي، ج 18
ادامه دارد