روان شناسان غربی نفس انسانی را گاه در ذات و سرشت اصلی، شرور دانسته و گاه دیگر نیک نهاد و خیر دانسته اند؛ اما بر اساس روان شناسی قرآنی، نفس انسانی در حالتی از اعتدال و استوا قرار دارد. خدا میفرماید: وَنَفْسٍ وَمَا سَوَّاهَا فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا؛ سوگند به نفس و آن کسی که او را در حالت اعتدال و استوا آفرید؛ پس به آن نفس، فجور و تقوایش را الهام کرد.(شمس، آیات 7 و 8)
اقتضای این اعتدال و استوا آن است که با دارا بودن همه علل و عوامل خیر و شر از عقل و شهوت و غضب، اصولا گرایش ابتداییاش به خیر و دوری از شرور است.
به سخن دیگر، نفس ملهمه به الهامات الهی، در حالت اعتدالی است که عوامل بعدی از جمله آموزشهای والدین، محیط زیست و مانند آنها گرایش به خیر و شر را در او تقویت میکند و به یک سمت متمایل میشود. این تمایل نه یک دفعه بلکه تدریجی است. از این رو پیامبر(ص) میفرماید: کُلُّ مَولودٍ یُولَدُ على الفِطرَهًِْ، و إنّما أبَواهُ یُهَوِّدانِهِ و یُنَصِّرانِهِ؛ هر مولودى بر فطرت (توحید) زاده مى شود و این پدر و مادر او هستند که وى را یهودى و نصرانى بار مىآورند.(شرح نهجالبلاغهًْ: ابن ابی الحدید، ج 4، ص 114)
نیز فرمودهاند: کُلُّ مَولودٍ یُولَدُ على الفِطرَهًِْ، فما یَزالُ علَیها حتّى یُعْرِبَ عَنها لِسانُهُ، فأبَواهُ یُهَوِّدانِهِ أو یُنَصِّرانِهِ أو یُمَجِّسانِهِ؛ هر مولودى بر اساس فطرت (توحید) به دنیا مى آید و پیوسته بر آن است تا آنکه زبانش از آن پرده بر مىدارد، اما پدر و مادرش او را یهودى یا نصرانى و یا مجوسى بار مىآورند. (کنز العمّال ، الهندی: 11730)
خداوند در تبیین گرایش به بدی نیز میفرماید که این گرایش موجب نمیشود تا اصل آن فطرت تبدیل و تحویل یابد؛ زیرا سنتها و قوانین الهی از جمله فطرت که در ذات هر چیزی به شکل قانون نهادینه میشود، تبدیل و تحویل نمییابد.(روم، آیه 30) پس با گناه، آن ذات اصلی تغییر نمیکند بلکه نوعی دفن انجام میشود : وَقَدْ خَابَ مَنْ دَسَّاهَا؛ بتحقیق نومید شد و در زندگی گرفتار باخت شد کسی که آن نفس را دفن کند.(شمس، آیه 10) این دفن کردن موجب میشود تا برقلب آدمی مهر زده شود و با بسته شدن و تغییر طبیعت، آن فطرت نتواند ظهور و بروزی داشته باشد. اما امکان آن هست تا با توبه آن فطرت آشکار شود و گرایش به خیر در انسان دوباره پدیدار و ظاهر شود.
به هر حال، برخلاف دیدگاه مطرح در روان شناسی غربی ذات انسانی گرایش به شرور نداشته بلکه در حالت استوایی است که گرایش به خیر در آن قویتر و روشنتر است، هر چند که قوای غضب و شهوت گرایشهای به شر را بروز میدهند ولی چنان قوی نیست تا آن تعادل را از میان بردارد. در ضمن هرگز ذات انسانی تبدیل و تحویل نمییابد.
منوی اصلی
ورود اعضا
آب و هوا
وضعیت آب و هوای زنجان
آمار بازدیدها
بازدید امروز: | 3,672 |
---|---|
بازدید دیروز: | 4,805 |
بازدید هفته: | 13,521 |
بازدید ماه: | 104,384 |
بازدید کل: | 23,766,187 |
افراد آنلاین: | 5 |
اوقات شرعی
اوقات شرعی به وقت زنجان
اذان صبح: | |
---|---|
طلوع خورشید: | |
اذان ظهر: | |
غروب خورشید: | |
اذان مغرب: |
تقویم و تاریخ
دوشنبه ، ۲٤ اردیبهشت ۱٤۰۳
Monday , 13 May 2024
الاثنين ، ۵ ذو القعدة ۱٤٤۵
اردیبهشت 1403 | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
ج | پ | چ | س | د | ی | ش |
7 | 6 | 5 | 4 | 3 | 2 | 1 |
14 | 13 | 12 | 11 | 10 | 9 | 8 |
21 | 20 | 19 | 18 | 17 | 16 | 15 |
28 | 27 | 26 | 25 | 24 | 23 | 22 |
31 | 30 | 29 | ||||
آخرین اخبار
رهبر انقلاب در دیدار خانواده شهید زاهدی: عظمت جمهوری اسلامی ایران به برکت شهادت شهید زاهدی ظاهر شد ۱۴۰۳/۰۲/۲۳ ۰۳/۰۲/۲٤
(53 بازدید)
(53 بازدید)
رئیسی با قدردانی از استقبال مردم قم در سفر دولت: حمایتها و رهنمودهای مراجع و علما را قوت قلب و چراغ راه دولت مردمی میدانیم ۱۴۰۳/۰۲/۲۳ ۰۳/۰۲/۲٤
(67 بازدید)
(67 بازدید)
امیر دریادار سیاری: تغییر سبک زندگی از برنامههای اصلی دشمن در جنگ نرم است ۱۴۰۳/۰۲/۲۳ ۰۳/۰۲/۲٤
(50 بازدید)
(50 بازدید)
سخنگوی جنبش جهاد اسلامی: جمهوری اسلامی ایران تصمیم راهبردی برای ضربه بزرگ به رژیم صهیونیستی گرفت ۱۴۰۳/۰۲/۲۳ ۰۳/۰۲/۲٤
(43 بازدید)
(43 بازدید)
با حضور وزیر بهداشت : رونمایی از سند درمان رایگان کودکان و آغاز واکسیناسیون پنوموکوک و روتاویروس ۱۴۰۳/۰۲/۲۳ ۰۳/۰۲/۲٤
(30 بازدید)
(30 بازدید)
پس از محکومیت در پروندههای تبلیغ علیه نظام: و طرح مطالب خلاف واقع «صادق زیباکلام» روانه زندان شد ۱۴۰۳/۰۲/۲۳ ۰۳/۰۲/۲٤
(32 بازدید)
(32 بازدید)
رئیسی در بازدید از سی و پنجمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران مطرح کرد: فراخواندن نویسندگان و هنرمندان برای به تصویر کشیدن تقابل شرافت و شرارت در غزه ۱۴۰۳/۰۲/۲۲ ۰۳/۰۲/۲۳
(72 بازدید)
(72 بازدید)
۲۱ - نفس انسانی و گرایش به خیر یا شر؟! ۱۳۹۶/۰۸/۲۹