پرسش:گناهانی که از انسان سر می‌زند و بدون توبه در رفتار فردی و اجتماعی او استمرار می‌یابد، چه آثار و تبعاتی را در حیات او و عالم هستی به دنبال دارد؟
پاسخ:در دو بخش قبلی پاسخ به این سوال، پاسخ اجمالی و تفصیلی آن شامل: آثار عام گناهان و آثار خاص گناهان شامل: گناهانی که نعمت‌ها را تغییر می‌دهد به ویژه: ظلم و ستم کردن به مردم - ترک عادت نیک - ترک اختیار معروف - کفران نعمت و شکر نعمت نکردن را مطرح کردیم. اینک در ادامه، دنباله مطلب را پی‌می‌گیریم.
2- گناهانی که پشیمانی می‌آورد
پنج گناه است که پشیمانی و حسرت شدیدی را به دنبال دارد که به راحتی قابل جبران هم نیست:
الف) قتل ناحق
حضرت سجاد(ع) در ادامه روایت فرمود: «والذّنوب الّتی تورث النّدم قتل النّفس الّتی حرّم الله قال الله تعالی فی قصّه قابیل حین قتل اخاه هابیل فعجز عن دفنه فاصبح من النّادمین»؛ گناهانی که پشیمانی می‌آورند (یکی) کشتن نفس انسانی است که خداوند (کشتن) او را حرام کرده است. (مائده-31)
خداوند بلندمرتبه در قصّه قابیل آن زمانی که برادرش هابیل را به قتل رساند و از دفن او عاجز شد(تا کلاغی را دید که چیزی را دفن می‌کند) می‌فرماید: (صبح کرد در حالی که پشیمان بود)
نمونه‌های فراوان در خاطرات زندانی‌ها در مجلات و روزنامه‌ها می‌خوانیم که کسانی که مرتکب قتل شده‌اند به شدّت پشیمان و نادم شده‌اند.
ب) ترک صله‌رحم
«و ترک صلهًْ القرابهًْ حتی یستغنوا»؛ ترک صله ارحام و بستگان تا آنجایی که بی‌نیاز شوند ترک رابطه با دوستان و خویشاوندان از گناهانی است که حسرت و پشیمانی و ندامت را به دنبال دارد که نمونه‌های آن را بخوبی در جامعه می‌توانیم مشاهده کنیم.
ج) ترک نماز در وقتش
«و ترک الصّلوهًْ حتی یخرج وقتها»؛ ترک نماز تا وقتش بگذرد در این دنیا خصوصاً در آخرت حسرت طولانی را در پی خواهد داشت.
د) ترک وصیّت
«و ترک الوصیّهًْ»؛ وصیّت نامه ننوشتن.
هستند کسانی که وصیّتنامه نوشتن و یا وصیّت کردن را بد می‌دانند، ولی نمی‌دانند که ممکن است مرگ ناگهانی دامن آنها را بگیرد، وصیّت‌ها و دیون مردم و مظالم آنها و یا نماز و روزه قضا داشته و وصیّت به آن را ترک کرده باشد، آنگاه دچار حسرت و پشیمانی می‌شود.
هـ) ترک رد مظالم
در ادامه این فقره آمده که «و ردّ المظالم»؛ یعنی ردّ مظالم را ترک کند
مقصود این است که گاه انسان مالی از مردم ضایع نموده که یادش رفته مربوط به چه کسی بوده است. برای این گونه موارد خوب است مالی در راه خدا داده شود به عنوان ردّ مظالم و نیّت صاحبان مال تا روز قیامت جبران حق آنها شود، ترک این مسئله نیز در قیامت پشیمانی و حسرت را به دنبال دارد.
و) زکات ندادن
«و منع الزّکاهًْ حتّی یحضر الموت و ینغلق اللّسان»؛ ندادن زکات تا زمانی که مرگ فرا برسد و زبان بند آید آنگاه می‌شود که همین اموالی که زکاتش را نداده در اختیار دیگران قرار می‌گیرد و آنها از آن استفاده می‌کنند ولی عذاب زکات ندادن را صاحب مال باید بچشد.
3- گناهانی که عذاب و بدبختی را به دنبال دارد
«و الذّنوب الّتی تنزل النقم»؛ گناهانی که عذاب و بدبختی را نازل می‌کند عبارت است از:
الف) نافرمانی ستمگرانه از آگاهان
«عصیان العارف بالبغی»؛ با ستم از انسان عارف و آگاه (و رهبران دینی) نافرمانی نمودن.
سرپیچی از فرامین پیشوایان دینی، انبیاء و امامان و مراجع عظام یکی از آثارش فرود آمدن عذاب الهی است که نمونه بارز آن درباره قوم نوح و قوم ثمود و عاد و... در تاریخ به ثبت رسیده است.
ب) سرکشی در مقابل مردم
«والتّطاول علی النّاس»؛ سرکشی در مقابل مردم.
ج) استهزاء دیگران
«والاستهزاء بهم»؛ ریشخند نمودن مردم و استهزاء نمودن آنان عذاب الهی را در پی دارد.
د) مسخره کردن دیگران
«والسّخریّهًْ منهم»؛ مسخره کردن دیگران که قرآن به صراحت از آن نهی نموده و فرموده است شاید شخص مسخره شده از مسخره‌کننده بهتر باشد.
ادامه دارد