۳۳۵ - استفتاء از رهبر معظم انقلاب اسلامی: وضو و غسل جبیره ۱۴۰۴/۰۲/۰۶
استفتاء از رهبر معظم انقلاب اسلامی:
وضو و غسل جبیره
۱۴۰۴/۰۲/۰۶
وضو و غسل جبیره
س) اگر در اعضای وضو یا غسل، زخم یا شکستگی وجود داشته باشد و فرد به اعتقاد ضرر داشتن آب، وضو یا غسل جبیره‌ای انجام دهد و بعداً معلوم شود که آب ضرر نداشته است؛ وضو و غسل چه حکمی دارد؟
ج) وضو و غسل صحیح است ولی اگر قبل از عملی که مشروط به طهارت است متوجه شود، بنا‌بر احتیاط واجب وضو یا غسل را اعاده کند.
تدلیس در معامله
س) آیا نحوه چیدن طلا و نقره(و یا اجناس دیگر) و زیاد کردن نور و استفاده از چراغ‌های رنگی در ویترین مغازه، تدلیس(1) و فریب در معامله محسوب می‌شود؟
ج) صرف آنچه در سؤال آمده تدلیس نیست، بله اگر به گونه‌ای باشد که عیب کالا را مخفی کند یا وصف کمالی را در کالا اظهار کند که واقعاً کالا آن کمال را ندارد، تدلیس و حرام است.
_______________
1. تدلیس به معنای خدعه و فریب است. البته نه هر خدعه‌ای، بلکه مقصود پوشاندن عیب یا اظهار کمال در شیء یا کسی است که آن کمال را ندارد، یا اظهار و نشان دادن وصفی که انسان به آن راغب است، درحالی‌که واقعا آن وصف وجود ندارد، یا مخفی کردن وصفی که رغبتی به آن نیست.
فروش طلا یا نقره منقش به اسمای متبرکه
س) اگر فروشنده بداند، خریدار احکام شرعی اسماء متبرکه‌ای که بر روی طلا یا نقره حک شده است را رعایت نمی‌کند(مثلاً بدون وضو به آن دست می‌زند)، فروش به این‌گونه افراد چه حکمی دارد؟
ج) اگر فروش آن عرفاً کمک به عمل حرام خریدار محسوب شود و همچنین اگر وظیفه نهی‌از‌منکر باشد، نباید معامله را انجام دهد.
استفاده از زیورآلات در مقابل نامحرم
س) منظور از زینت چیست که خانم‌ها باید از نامحرم بپوشانند؟
ج) به زینت‌هایی گفته می‌شود که جزء بدن شخص به شمار نمی‌رود،(مانند انواع زیورهای طلا و جواهر)، و هم به آرایش‌هایی گفته می‌شود که به بدن شخص متصل بوده و گویی جزئی از اوست؛(همانند سرمه و رنگ مو). علاوه‌بر این، خود زیبایی‌های طبیعی بدن(اندام و زیبایی‌های بدن) نیز زینت به شمار می‌رود و در کل هر چیزی که عرفاً زینت محسوب شود بانوان باید آنها را در برابر مرد نامحرم بپوشانند. البته صورت و دست‌ها تا مچ از اندام‌هایی هستند که اگر بدون زینت باشند از این حکم مستثنی می‌باشند.
زیورآلات با طرح و نقش حیوانات
س) خرید و فروش زیورآلات و جواهرات با طرح و نقش حیوانات چه حکمی دارد؟
ج) ساخت، نگهداری و خرید و فروش تصویر جاندار، اعمّ از مجسّم و غیر‌مجسّم فی نفسه، حرمتی ندارد.
طلای قاچاق
س) طلا و جواهری که از کشورهای دیگر به صورت قاچاق وارد کشور می‌شود؛ خرید و فروش آنها چه حکمی دارد؟
ج) رعایت قوانین شرعاً واجب است.
مانع‌شدن از پارک ماشین
س) اگر پارک ماشین در جلوی مغازه منع قانونی نداشته باشد، آیا مغازه‌دار می‌تواند با گذاشتن وسایلی از پارک ماشین اشخاص دیگر در جلوی مغازه جلوگیری کند؟
ج) این‌گونه امور تابع قوانین و مقررات مربوطه می‌باشد؛ و اگر خلاف آن عمل شود، جایز نیست. همچنین اگر دیگران به لحاظ قانونی مجاز به پارک ماشین باشند ممانعت از پارک کردن کسی که زودتر به آن محل آمده، جایز نیست.
ملاک زینت‌بودن هر نوع انگشتری
س) آیا هر نوع انگشتری (طلا، عقیق، بدلیجات و...)، ساعت و عینک طبّی زیبا برای زنان زینت محسوب می‌شود، که باید از نامحرم بپوشانند؟
ج) تشخیص این‌گونه امور به عهده عرف می‌باشد و اگر عرفاً زینت محسوب شود، برای زنان لازم است از نگاه نامحرم بپوشانند.
ضرر و خسارت توسط مشتری
س) اگر مشتری هنگام امتحان کردن زیورآلات، آن را معیوب کند؛ خسارت آن بر عهده کیست؟ آیا مشتری حتماً باید آن را بخرد؟
ج) خسارت به عهده مشتری است، اما واجب نیست آن را بخرد.
زخمی‌شدن دست مشتری
س) اگر موقع دست کردن النگو یا بریدن طلای کهنه توسط مغازه‌دار، دست مشتری زخمی شود، آیا مغازه‌دار ضامن بوده و دیه دارد؟
ج) در این صورت دیه دارد.
جذب سرمایه در تولید
س) برای تأمین هزینه‌های کارگاهی و تولید محصولات می‌خواهم که مقداری پول را از طریق سرمایه‌گذاری جذب کرده و در قبال آن، مبلغی را به‌عنوان سود مشارکت همراه با اصل پول برگردانم؛ آیا گرفتن این پول از لحاظ شرعی اشکال دارد؟ با توجه به اینکه مبلغ سود به صورت ماهیانه دقیقا مشخص نمی‌شود.
ج) اگر در قالب عقد وکالت، قرارداد منعقد کنید به این صورت که صاحب سرمایه به شما وکالت دهد که با پول او، فعالیت اقتصادی و تولیدی مدنظر را از طرفش انجام دهید و ماهیانه یا در پایان قرارداد، مقدار معینی (طبق توافق) از سودهای حاصل شده را به او بدهید و بقیه را به‌عنوان اجرت وکالت برای خود بردارید، اشکال ندارد.
فروش جنس با سود کمتر
س) طلا‌فروشی برای جذب مشتری و فروش بیشتر، طلاهای خود را برخلاف عرف بازار با أجرت ساخت کمتر یا سود کم، به‌قیمت پایین‌تری می‌فروشد، این کار باعث فروش کمتر طلافروشان دیگر می‌شود و شاید گاهی باعث کمتر سود بردن آنها شود، این مسئله چه حکمی دارد؟
ج) معامله صحیح است.
خمس سکّه‌های طلا
س) خمس سکّه‌های طلا که قیمت آنها همیشه در حال تغییر است، چگونه است؟
ج) اگر قصد دارد خمس را از قیمت آنها بدهد، ملاک، قیمت سر سال خمس است.
خمس انگشتر طلای مردان
س) انگشتر طلا که مورد استفاده مردان قرار می‌گیرد، با وجود حرام بودن، می‌تواند جزء هزینه‌های زندگی محسوب شده و خمس به آن تعلق نگیرد؟
ج) پولی که برای هزینه خرید وسایل حرام، مثل انگشتر طلای مردانه، آلات لهو و لعب، ابزار قمار و مانند آن می‌شود، جزء مؤونه حساب نمی‌شود و باید خمس آن پرداخت شود.
خرید و فروش چک و سفته مدت‌دار
س) خرید و فروش چک و سفته مدت‌دار به صورت نقد به قیمتی کمتر از مبلغ نوشته شده در آن که امروزه هم رایج است، چه حکمی دارد؟
ج) فروش چک مدت‌دار به دیگری به کمتر یا بیشتر از مبلغ مندرج در چک در صورتی که آن چک بابت طلبی باشد که از کسی دارد، جایز است و اشکال ندارد؛ آنچه اشکال دارد و جایز نیست، این است که مبلغی از کسی قرض بگیرد و در برابر آن چک مدت‌دار به مبلغ بیشتر از مبلغ قرض به او بدهد، این عمل قرض ربوی است و حرام است، اگر چه بعید نیست اصل قرض صحیح باشد.