عراقچی: تغییرات ژئوپلیتیکی در قفقاز را نمیپذیریم
۱۴۰۴/۰۵/۲۷
وزیر امور خارجه با بیان اینکه تغییرات ژئوپلیتیک در منطقه قفقاز را نمیپذیریم، گفت: تغییرات ژئوپلیتیک به معنای جابهجایی مرزهای شناختهشده و خدشه به حاکمیت و تمامیت ارضی کشورهاست.
سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه درباره سفر رئیسجمهور به ارمنستان، اظهار داشت: روابط ما با ارمنستان یک رابطه بسیار قدیمی و با علقههای بسیار نزدیک است؛ هم هموطنان ارمنی ما در ایران یک نقطه اتصال قوی با ارمنستان بودند، هم به هر حال ارتباطات فرهنگی و ارتباطات تاریخی بسیار نزدیکی میان دو کشور وجود دارد. علاوهبر این، منافع مهم هم ژئوپلیتیک و هم منافع اقتصادی، دو کشور را به هم نزدیک کرده و به همین دلیل رابطه ما در سالهای اخیر رشد بسیار ملاحظهای داشته است. شرکتهای ایرانی در پروژههای سنگین در ارمنستان فعالیت میکنند و پروژههای دیگری هم در دست انجام است. وی ادامه داد: زبان فارسی در سطح گستردهای در ارمنستان تدریس میشود؛ البته علتش را باید بگویم: دولت ارمنستان قانونی گذاشته که همه دانشآموزان موظفاند زبان یکی از کشورهای همسایه را به عنوان زبان دوم حتماً مسلط باشند. جالب است که بر اساس آمار سفارت ما در ایروان که به من داده شده بیش از ۳۰۰۰ دانشآموز زبان فارسی داریم که بینظیر است؛ در هیچکدام از کشورهای منطقهای تعداد دانشآموز زبان فارسی نداریم. میزان ارتباطات و همکاریهای ما و بهخصوص دیدگاه مثبتی که هر دو طرف نسبت به همدیگر دارند، گسترده است.
وزیر امور خارجه افزود: در این بین ما با یک موضوع حساس مواجهیم و آن بحث اتصال نخجوان به سرزمین اصلی جمهوری آذربایجان است و این موضوع، بحث بسیار راهبردی و حساسی را در سالهای گذشته ایجاد کرده که باعث نگرانیهای زیادی شده، هم در سمت ما و هم در سمت بقیه کشورهای منطقه چرا که احتمال تغییرات ژئوپلیتیک در منطقه وجود دارد. عراقچی عنوان کرد: ما با یک موضوع حساس مواجهیم و آن بحث اتصال نخجوان به سرزمین اصلی جمهوری آذربایجان است و این موضوع، بحث بسیار راهبردی و حساسی را در سالهای گذشته ایجاد کرده که باعث نگرانیهای زیادی شده، هم در سمت ما و هم در سمت بقیه کشورهای منطقه چرا که احتمال تغییرات ژئوپلیتیک در منطقه وجود دارد.
نگرانی اصلی ما این است که به خاطر اتصال نخجوان به سرزمین اصلی جمهوری آذربایجان تغییرات ژئوپلیتیک در منطقه صورت بگیرد
وی گفت: آنچه که نگرانی اصلی ما است، این است که به خاطر این موضوع، تغییرات ژئوپلیتیک در منطقه صورت بگیرد. تغییرات ژئوپلیتیک منظورمان چیست؟ تغییر مرزهای شناخته شده بینالمللی، جابهجایی مرزها، به اصطلاح خدشه وارد شدن به حاکمیت هر یک از کشورهای منطقه و تمامیت ارضی کشورهای منطقه؛ یعنی مثلاً بخشی از ارمنستان به این منظور به گونهای استفاده شود که منجر به اشغالگری، تغییر یا تضعیف حاکمیتها شود.
رئیس دستگاه دیپلماسی عنوان کرد: ما خیلی روشن از قبل گفتهایم که چنین چیزی را برنمیتابیم و سیاست ما از قدیم روشن بوده و اقداماتی هم در این جهت انجام دادهایم که جدیت خودمان را نشان دهیم که همه مطلع هستند. الان هم سیاست ما همین است؛ تغییرات ژئوپلیتیک را در منطقه نمیپذیریم.
عراقچی افزود: آنچه که الان اتفاق افتاده این است که بین ارمنستان و آذربایجان بیانیهای امضا شد، در این بیانیه به صراحت آمده که دو طرف تغییرناپذیری مرزهای منطقه را قبول دارند، به حاکمیت و تمامیت ارضی همه کشورهای منطقه احترام میگذارند و قصدی برای تغییر در این وجود ندارد. از این جهت برای ما نگرانی ژئوپلیتیک در مقطع فعلی ظاهراً رفع شده است. ولی اینکه در آینده آیا این چقدر پایبند باشند یا نباشند یا تحولات بعدی چه خواهد بود، مسلم است که ما از نزدیک رصد و دنبال میکنیم که چه اتفاقی میافتد.
وی ادامه داد: اما به لحاظ اقتصادی، چرا ممکن است برای ما خسارتهایی داشته باشد و به لحاظ سیاسی مسائلی هم هست که به آن اشاره خواهم کرد. به لحاظ اقتصادی ممکن است آن راه ترانزیتی که از ایران میگذرد را کمی کمرنگتر بکند، که البته این بستگی به خودمان دارد که چطور جذابیتهای این جاده را بالا ببریم که حرکت و حملونقل بیشتری از این مسیر صورت بگیرد. ولی به هرحال ممکن است که این راه تحت تأثیر این تحولات قرار بگیرد اما خب اینجا جاهایی است که ما دیگر نمیتوانیم یک کشوری را منع کنیم که در کشور خودش حق ندارد جادهای بکشد؛ تا وقتی که این جاده تحت حاکمیت کامل و تحت قوانین و صلاحیت قضائی ارمنستان است، از این جهت به لحاظ حقوق بینالملل ایرادی به آن نمیتوانیم وارد کنیم.
وی افزود: یک نگرانی دیگر وجود دارد که این جاده بهانهای شود برای حضور نیروهای آمریکایی در منطقه، که این را هم در تماسهایی که در چند روز گذشته مقامات ارمنی با ما داشتند، هم آقای پاشینیان با رئیسجمهور تماس گرفت، هم وزیر خارجه با من تماس گرفت، هم معاون وزیر خارجه تماس گرفت، هم به ایران آمد و توضیحات کامل داد. روز شنبه نیز دبیر شورای امنیت ملی آنها با آقای لاریجانی تماس گرفت و به ما اطمینان داد که خطوط قرمز جمهوری اسلامی را رعایت میکنند، با این خطوط آشنا هستند و در آینده هم این خطوط را رعایت میکنند و اطمینان دادند که به هیچ وجه نیروی آمریکایی به خاطر این جاده در ارمنستان حضور پیدا نخواهد کرد، حتی به ما اطمینان دادند که شرکتهای امنیتی خصوصی آمریکایی که میدانید در بعضی از کشورهای منطقه ما این شرکتها حضور پیدا کردهاند به بهانه این جاده در ارمنستان حضور نخواهند داشت.
عراقچی گفت: مسیر جدید ممکن است به لحاظ اقتصادی برای ما خسارتهایی داشته باشد و آن راه ترانزیتی که از ایران میگذرد را کمی کمرنگتر بکند، که البته این بستگی به خودمان دارد که چطور جذابیتهای این جاده را بالا ببریم که حرکت و حملونقل بیشتری از این مسیر صورت بگیرد البته ما این را با دقت دنبال میکنیم. در سفر رئیسجمهور که روز دوشنبه ۲۷ مردادماه انجام میشود، این نکته حتماً مورد بحث قرار خواهد گرفت. ما نگرانیهای خودمان را که البته دوستان ارمنی در جریان آن هستند، تکرار خواهیم کرد و تلاش میکنیم که ضمناً به یک سازوکار اطمینانبخش هم در این خصوص برسیم. این موضوع بحث ما خواهد بود.
وی ادامه داد: لذا میخواهم عرض کنم که به این قضیه یک نگاه واقعی داشته باشیم؛ نگرانیهای ما سر جای خود است، اینکه هیچ تغییری در ژئوپلیتیک منطقه صورت نگیرد، اینکه هیچ نیروی خارجی در منطقه حضور پیدا نکند. همانطور که ما نگران هستیم که مثلاً فرض کنید رژیم صهیونیستی در بعضی از این کشورها حضور داشته باشد یا تلاشهایی که مثلاً اتحادیه اروپا برای حضور در این منطقه داشته باشد. سیاست ما در آن چارچوب سه به علاوه سه شکل گرفته، یعنی سه کشور منطقه قفقاز به شمول ارمنستان، آذربایجان و گرجستان، بهاضافه سه کشوری که اطراف منطقه هستند و صاحب منافع در منطقهاند و به هر حال نگرانیهای مشترک هم دارند؛ ایران، ترکیه و روسیه.
وی اظهار داشت: ترکیب ۳+۳ تا الان دو بار یا سه بار تشکیل جلسه داده؛ البته بهخاطر اختلافاتی که گرجستان با روسیه دارد در این نشستها شرکت نمیکند، ولی آنقدر این چارچوب برای کشورهای منطقه اهمیت داشته که حتی با عدم شرکت گرجستان، تصمیم گرفتهاند که این جلسات را تشکیل بدهند و همچنان عنوان آن را هم «سه به علاوه سه» نگاه دارند.
رئیس دستگاه دیپلماسی افزود: البته این چارچوب هنوز به نقطهای نرسیده که بتواند مشکلات منطقه را حل کند، ولی سیاست ما این است و سیاست روسیه هم همین است و فکر میکنم سیاست ترکیه و دوستان دیگر هم همین است؛ همه معتقدند که مشکلات منطقه باید در منطقه توسط کشورهای منطقه حل شود.
وی گفت: مشکل بین آذربایجان و ارمنستان البته یک مشکل دیرینه است؛ تا مدتها یعنی از ابتدا گروه «مینسک» تشکیل شد که یک مقدار زیادی اروپا محور است. این گروه الان سالهاست که نتوانسته اختلاف بین دو طرف را حل کند و الان تصمیم گرفتهاند که درخواست انحلال آن را مطرح کنند، یعنی سازمان امنیت و همکاری اروپا این گروه را منحل کند که به نظر من نشاندهنده کمرنگ شدن نقش اروپا در منطقه قفقاز است.
وی افزود: سیاست ما روشن است؛ باید سازوکارهای منطقهای تقویت شود. ما در این جهت حرکت میکنیم. صلح بین ارمنستان و آذربایجان همیشه مورد حمایت ما و همه کشورهای منطقه است.
وزیر خارجه عنوان کرد: در کنار این، بیانیهای که آنها امضا کردند، یک توافقنامه صلح هم وجود دارد که پیش از این بین آذربایجان و ارمنستان مذاکره شده، درباره آن توافق شده و نهائی هم شده اما به خاطر یک درخواستی که آذربایجان دارد که میگوید قانون اساسی ارمنستان باید تغییراتی بکند که در راستای این موافقتنامه باشد و ارمنستان میگوید انجام این تغییرات زمانبر است، هنوز این موافقتنامه امضا نشده و آنچه که در آمریکا صورت گرفت یک پاراف یا امضای مقدماتی بود که خیلی معنی خاصی نداشت. این توافق قبلاً بین آنها نهائی شده بود، یک بار دیگر کنار آن امضا کردند تا وقتی آماده شوند برای توافق نهائی.
دیدار دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب با عراقچی
حجتالاسلام حمید شهریاری، دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی به همراه جمعی از معاونان مجمع و مسئولان برگزاری سی و نهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی روز دوشنبه ۲۷ مردادماه با حضور در محل وزارت امور خارجه با سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه دیدار و گفتوگو کرد.
به گزارش فارس، سی و نهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی از ۱۵ تا ۱۹ شهریور از سوی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی برگزار خواهد شد.
سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست هفتگی گفت: اگر رژیم صهیونیستی مهار نشود حتما منطقه ما با جنگهای بیپایان مواجه خواهد شد.
اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت امور خارجه (دوشنبه) ۲۷ مردادماه در نشست هفتگی با خبرنگاران به تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی پرداخت.
وی در ابتدای این نشست خبری از همه کسانی که در برگزاری مراسم اربعین مشارکت کردند از جمله بخش کنسولی وزارت خارجه، سفارت ایران و سرکنسولگریهای ایران در عراق و میزبانی سخاوتمندانه مردم عراق و مدیریت خوب دولت عراق تشکر کرد.
بقایی عنوان کرد: این هفته مصادف بود با سالروز بازگشت آزادگان عزیز به میهن اسلامی در ۲۶ مرداد ماه. قدردان و مدیون فداکاریها و صبر آزادگانی هستیم که در طول جنگ تحمیلی جانانه در برابر رژیم بعث عراق ایستادگی کرده و مدتهای مدید در زندانهای عراق گذراندند و با افتخار به میهن بازگشتند.
نسبت به حضور و مداخله بازیگران فرامنطقهای در قفقاز جنوبی حساس هستیم
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سؤالی درباره آخرین تحولات در منطقه قفقاز جنوبی بعد از پاراف بیانیه مشترک جمهوری آذربایجان و ارمنستان و احتمال حضور آمریکا در این منطقه بیان کرد: ما خیلی صریح گفتهایم که نسبت به حضور و مداخله بازیگران فرامنطقهای در منطقه قفقاز جنوبی حساس هستیم و این موضوع را خیلی صریح به دوستان در ارمنستان منعکس کرده و توضیحات آنها را شنیدیم و به ما اطمینان داده شده که شراکتی که قرار است با شرکتهای آمریکایی داشته باشند، در چارچوب یک شرکتی است که در ارمنستان و طبق قوانین ارمنستان ثبت خواهد شد.
رژیم صهیونیستی در توسعهطلبی خودش هیچ حد و مرزی را نمیشناسد
وی در پاسخ به سؤالی درباره طرح «اسرائیل بزرگ» از سوی نتانیاهو بیان کرد: برای کشورهای منطقه امروز بیشتر از هر زمانی ماهیت سیطرهجو و توسعهطلب رژیم صهیونیستی روشن شده است. حرفی که نخستوزیر این رژیم مطرح کرد که خودم را مأمور تحقق ایده اسرائیل بزرگ میدانم و ما میدانیم که اسرائیل بزرگ به زعم آنها شامل بخش قابل توجهی از سرزمینهای عربی و اسلامی میشود.
بقایی بیان کرد: این نشان میدهد که این رژیم در توسعهطلبی خودش هیچ حد و مرزی را نمیشناسد، علیرغم اینکه خوشبینیها یا خوشخیالیهایی وجود داشت مبنی بر اینکه با طرحهایی چون طرح ابراهیم نوعی همزیستی مسالمتآمیز بین این رژیم و کشورهای منطقه رخ خواهد داد.
سخنگوی وزارت خارجه گفت: همزمان که این رژیم طرح نسلکشی را در غزه و کرانه باختری پیش میبرد، بیان این موضوع که به منزله چشمداشت به اراضی اردن لبنان، سوریه و حتی بخش قابل توجهی از عربستان سعودی است، نشانگر خطر و تهدید موجودیتی این رژیم برای امنیت و ثبات منطقه و کشورهای منطقه است.
این دیپلمات ارشد ایرانی عنوان کرد: همه کشورهای منطقه بیش از پیش نسبت به تداوم توسعهطلبی این رژیم هوشیار شدند و اگر این توسعهطلبی را مهار نکنند، حتما منطقه ما با جنگهای بیپایان مواجه خواهد شد.
سفارتخانههای آلمان، انگلیس و سوئیس تعطیل نیستند
وی در پاسخ به سؤالی درباره شایعات مطرح شده درباره توقف فعالیت کنسولی چند سفارتخانه خارجی (آلمان، سوئیس و انگلیس) در تهران و تعطیلی آنها گفت: این خبرسازی دو هفته قبل اتفاق افتاد و دیروز بعد از انتشار خبر خداحافظی سفیر آلمان با وزیر امور خارجه موجی شروع شد و کاملاً در راستای التهابزایی است.
بقایی اعلام کرد: هیچ کدام از سه سفارتخانهای که نام بردند، تعطیل نیست. بعضی از سفارتخانهها در حین تحولات مربوط به تجاوز نظامی رژیم صهیونیستی برخی از فعالیتهایشان را کاهش دادند و بخش کنسولیشان را محدود کردند به دلایلی که میدانید، ولی این به منزله تعطیلی سفارتخانه نبود و نیست و هر سه سفارتخانهای که اسم بردند، دایر و فعال است و برخی از سفارتخانهها در حوزه کنسولی مشغول یکسری تحولات
هستند.
وی گفت: میدانید خیلی از سفارتخانههای خارجی برونسپاری کردند و این ادعایی که مطرح شده صحت ندارد.
سه کشور حقی برای استفاده از مکانیسم ماشه ندارند
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره مکانیسم ماشه و اینکه سه کشور اروپایی گفتهاند ممکن است این سازوکار را برای بازگرداندن تحریمها فعال کنند و اینکه آیا ایران این امکان را میبیند که موضوع را با این سه کشور حل و فصل کند؟ گفت: اقدام اروپا در استفاده از این ابزار به عنوان ابزاری برای فشار بر ایران، غیرقانونی و غیرمنطقی است.
وی گفت: سه کشور اروپایی از ایفای تعهدات خود طبق برجام قصور ورزیدند. این سه کشور نه فقط در این چند ماه اخیر بلکه بعد از حمله اسرائیل به تأسیسات هستهای صلحآمیز ایران نه محکوم کرده و نه حداقل درصدد توضیح منطقی موضعشان برآمدند. معتقدیم این سه کشور چنین حقی برای استفاده از این سازوکار ندارند و این فقط نشانگر تلاش این سه کشور برای تداوم یک نقش غیرسازنده در موضوع هستهای ایران است.
سخنگوی وزارت خارجه افزود: ما با این سه کشور تعاملاتمان را تداوم بخشیدیم و در هیچ برههای مذاکرات با این سه کشور قطع نشده است.
وی درباره اینکه آیا احتمال تفاهم است؟ گفت: مواضع ما روشن است. کشورهای اروپایی باید مشخص کنند که کجای کار و این معادله برای خودشان نقش تعریف کردهاند و آیا قرار است نقش مثبت و سازنده داشته باشند؟ یا اینکه قرار است نقشی غیرسازنده در راستای منافع و خواستههای رژیم صهیونیستی ایفا کنند.
دور دیگر گفتوگوهای ایران و آژانس ظرف روزهای آینده
بقایی در پاسخ به سؤال دیگر خبرنگار فارس که آیا دور بعدی گفتوگوها بین ایران و آژانس قرار است در تهران برگزار شود؟ اظهار داشت: اینکه آنها بیایند یا ما برویم موضوع مهمی نیست. مهم این است که گفتوگوها بین ایران و آژانس ادامه خواهد داشت و ظرف روزهای آتی یک دور دیگر برگزار
خواهد شد.
امکان دور دیگری از مذاکرات با سه کشور اروپایی را رد نمیکنیم
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤال خبرگزاری فرانسه درباره اینکه آیا برنامهای برای گفتوگو با سه کشور اروپایی تا آخر ماه جاری هست؟ گفت: همتایان ایرانی مدیران سیاسی سه کشور در تماس با این سه کشور هستند و امکان وجود دور دیگری از مذاکرات را رد نمیکنیم، ولی تا الان که خدمت شما هستم در این خصوص تصمیمی اتخاذ نشده است.