استفتاء از رهبر معظم انقلاب اسلامی:
فراموش کردن سلام نماز
۱۴۰۴/۰۷/۰۴
فراموش کردن سلام نماز
س) کسی که سلام نماز را فراموش کرده، چه وظیفهای دارد؟
ج) اگر هنگامی به یاد بیاورد که صورت نماز به هم نخورده و کاری هم که عمدی و سهوی آن، نماز را باطل میکند (مانند پشت کردن به قبله) انجام نداده باشد؛ باید سلام نماز را بگوید و نمازش صحیح است اما اگر کاری که عمدی و سهوی آن نماز را باطل میکند، انجام داده باشد، لازم نیست سلام را بگوید و نمازش صحیح است.
خمس طلای خریداری شده
س) زنی سرویس طلا خریده و سال خمسی آن نزدیک است. ملاک اینکه گفته میشود این طلا استفاده شده و مشمول خمس نمیباشد، چیست؟
(به عبارتی ملاکِ عدم وجوب خمس در مؤونه، استفاده از آن در طول سال است، یا اینکه نیاز به آن در طول سال کافی است، هرچند موردی برای استفاده از آن پیش نیاید؟)
ج) معیار عدم تعلّق خمس به آن، صدق عنوان نیاز به آن مطابق با شأن عرفی مناسب با انسان است، هرچند در طول سال از آن استفاده نشود.
سوءاستفاده از طلای امانتی
س) اگر مشتری، طلایی را از طلافروش امانت بگیرد تا به همسرش نشان بدهد، ولی از آن در مجلس مهمانی استفاده کند و بعداً به بهانه اینکه همسرم پسند نکرده طلا را برگرداند؛
الف) آیا چنین کاری اشکال شرعی داشته و باعث ضامن شدن مشتری میشود؟
ب) اگر طلافروش مطلع شود میتواند تفاوت قیمت طلای دسته دوم و نو را از مشتری بگیرد؟
ج) این کار مشتری خیانت در امانت و حرام است و با این کار ضامن اجرتالمثل کرایه این طلا در مدت استفاده میشود؛ و اگر طلا با این استفاده به عنوان طلای مستعمل و دست دوم محسوب شود، مشتری ضامن مابهالتفاوت قیمت طلای نو و طلای دست دوم نیز میباشد.
مالیات به جای خمس
س) آیا میتوان مالیات را به جای خمس حساب کرد؟
ج) مالیاتِ پرداختی هر سال از مؤونه همان سال محسوب است، ولی از سهمین مبارکین (خمس) محسوب نمیشود، بلکه دادن خمس درآمد سالانه در زائد بر مؤونه سال به طور مستقل، واجب است.
عزاداری در مجتمع مسکونی
س) یکی از ساکنان مجتمع مسکونی از فضای مشاع ساختمان (پارکینگ و زیرزمین) برای برگزاری مراسم عزاداری استفاده میکند؛ آیا با توجه به عدم رضایت برخی دیگر از مالکان، این عزاداری جایز و مورد قبول است؟
ج) تصرف در مشاعات ساختمان مذکور (حتی برای عزاداری) بدون رضایت همه مالکان جایز نیست ولی شایسته است که مالکان محترم برای برگزاری این امر ارزشمند و پر ثواب اجازه دهند، البته بهگونهای که موجب اذیت و آزار ساکنان نشود.
تصرف در اموال فرد مبتلا به زوال عقل یا فراموشی
س) افرادی که به دلیل کهولت سن یا بیماریهایی مثل آلزایمر و سکته مغزی، مشاعر خود را از دست دادهاند؛ آیا فرزندان یا نزدیکانشان مجاز به تصرف در اموال آنها برای اداره زندگی خودِ بیمار هستند؟
ج) در هر مورد باید از حاکم شرع، اذن گرفته شود.
بخارِ شیء نجس
س) حکم بخارِ شئ نجس چیست؟ اگر همین بخار تبدیل به مایع شود آیا مایع به وجود آمده، نجس است؟
ج) بخار و مایعی که بدان تبدیل شده، پاک است.
تغییر سال خمسی
س) سال گذشته در اول فروردین که سال خمسی بنده است محاسبه خمس انجام شده و پرداخت شد ولی اولین درآمد پس از سال خمسی را مورخ سیام فروردین به دست آوردم؛ آیا برای سال بعد میتوانم سال خمسی خود را به آخر فروردین تغییر دهم؟
ج) اشکال ندارد.
شنیدن آیه سجدهدار در نماز
س) اگر کسی در هنگام ادای نماز واجب یا مستحب، آیه سجدۀ واجب را بشنود چه وظیفهای دارد؟ آیا سجده نماز، جایگزین سجدۀ واجب میشود؟
ج) در نماز واجب با گوش دادن به آیه سجدۀ واجب، برای سجده اشاره کند و نماز را ادامه دهد (سجده نماز جایگزین آن نمیشود) و در نماز مستحب با گوش دادن به آیه سجدۀ واجب، سجده را به صورت معمول انجام داده و نماز را ادامه دهد؛ نماز در هر دو صورت صحیح است.
برگشتن از قصد اقامت ده روز
س) اگر مسافری که قصد کرده ده روز در مکانی اقامت کند، از قصدش برگردد یا مردد شود؛ وظیفهاش نسبت به نمازهای قبل و بعد چیست؟
ج) اگر پیش از خواندن یک نماز چهار رکعتی یومیه ادایی، از قصدش برگردد یا مردّد شود، نمازش شکسته است ولی اگر پس از خواندن آن، از قصدش برگردد یا مردد شود تا زمانی که در آنجا اقامت دارد، نمازش تمام بوده و نمازهای قبلی هم صحیح است.
سرایت نجاست به واسطه رطوبت
س) اگر تمام بدن خیس باشد، در صورتی که قسمتی از یکی از اعضای بدن نجس شود؛ آیا شستن همه بدن لازم است؟
ج) شستن همان قسمتی که نجس شده، کافی است.
مالک بودن زن به زیورآلات
س) آیا زیورآلات طلا که شوهر برای همسرش میخرد، از اموال شوهر محسوب میشود، به طوری که بعد از وفاتش جزء ارث او میشود و باید بین ورثه تقسیم شده و همسر او نیز سهم خود را میبرد؛ یا آنکه مِلک زوجه است؟
ج) اگر جواهرات در اختیار و تحت تصرّف همسرش باشد، به طوری که در آنها تصرّفات مالکانه داشته باشد، حکم به ملکیّت آن جواهرات برای او میشود، مگر آنکه خلاف آن ثابت شود.
استطاعت زن برای حج با وجود زیورآلات
س) زنی که مقداری زیورآلات طلا برای زینت داشته باشد، که در صورت فروش آنها، مستطیع میشود؛ و از طرفی، مال آنچنانی دیگری هم ندارد، آیا زیورآلات زنان از حکم استطاعت خارج است، یا باید آنها را بفروشد و مستطیع شود؟
ج) اگر به زیورآلات نیاز داشته باشد و اضافه بر شأن او نباشد، با داشتن آن مستطیع نیست؛ و واجب نیست آن را برای هزینه سفر حجّ بفروشد.