وزیر امور خارجه در نامهای به دبیرکل سازمان ملل متحد و رئیس شورای امنیت درباره قطعنامه ۲۲۳۱، تصریح کرد: تلاش اروپا برای توسل به آنچه «ابلاغیه شروع فرآیند سازوکار موسوم به اسنپبک» خواندهاند، از حیث شکلی معیوب و از حیث ماهوی فاقد اعتبار است. بر همین اساس، هرگونه ادعای «احیا» یا «اعاده» قطعنامههای خاتمهیافته، باطل و فاقد مبنای حقوقی بوده و قادر به ایجاد اثر الزامآور نمیباشد.
سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در نامهای به دبیرکل سازمان ملل متحد و رئیس شورای امنیت به بیان دیدگاههای جمهوری اسلامی ایران پیرامون خاتمه قطعنامه ۲۲۳۱ پرداخت.
وی در ابتدای نامه عنوان کرد: در ادامه مکاتبات پیشین خود، از جمله آخرین آن به تاریخ ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۵، به واسطه این مکاتبه با جنابعالی اعلام مینمایم که قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) شورای امنیت، مطابق با مفاد صریح خود، در تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ بهطور قطعی منقضی و خاتمه یافته است. در این ارتباط، مایلم موضع جمهوری اسلامی ایران را به شرح ذیل مجدداً مورد تأکید قرار دهم: ده سال پیش، «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) با تأیید قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) لازمالاجرا گردید؛ امری که بازتابدهنده باور مشترک جامعه بینالمللی به این حقیقت بود که دیپلماسی و تعامل چندجانبه، مؤثرترین شیوه برای حلوفصل اختلافات محسوب میشوند.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در بخشی دیگر عنوان کرد: سوابق روشن تعامل سازنده ایران، از جمله برگزاری نشستهای متعدد مشورتی با طرفهای اروپایی و حتی مذاکرات با طرف آمریکایی، بیانگر پایبندی مستمر ایران به مسیر دیپلماسی است. معالوصف، این تلاشهای مبتنی بر حسن نیت با اقدامات خرابکارانه و تجاوزکارانه علیه تأسیسات صلحآمیز هستهایِ تحت پادمان ایران پاسخ داده شد. در ماههای اخیر، به جای اجرای تعهدات خویش، سه کشور اروپایی کارزار تازهای از دستکاری سیاسی و تحریف حقوقی را در پیش گرفتند و کوشیدند سازوکار موسوم به «اسنپبک» را به ابزاری علیه ایران تبدیل نمایند.
عراقچی همچنین افزود: دو نشستهای رأیگیری در شورای امنیت که به ترتیب در تاریخهای ۱۹ و ۲۶ سپتامبر ۲۰۲۵ برگزار شدند، بهروشنی فقدان اجماع در میان اعضای شورا را نسبت به اعتبار ابلاغیه شروع فرآیند سازوکار موسوم به اسنپبک نشان داد. همانگونه که در سال ۲۰۲۰ نیز شورای امنیت تأیید نمود که ایالات متحده پس از خروج از برجام، صلاحیت توسل به آن سازوکار را ندارد، صدور ابلاغیه مزبور از جانب اروپا نیز فاقد هرگونه مبنا و اثر حقوقی است و نمیتواند مستند هیچ اقدام یا تصمیمی در خصوص وضعیت قطعنامه ۲۲۳۱ یا قطعنامههای تحریمیِ پیشتر خاتمهیافته قرار گیرد.
وی در بخشی دیگر نیز مطرح کرد: علاوه بر این، قطعنامه ۲۲۳۱ هیچگونه صلاحیت یا اختیاری به دبیرکل یا دبیرخانه سازمان ملل متحد اعطا نمینماید تا نسبت به تشخیص، اعلام، اِعمال مجدد یا بازگرداندن قطعنامههایی که طبق بند عملیاتی ۸ خاتمه یافتهاند، اقدام نمایند.
وزیر امور خارجه کشورمان تصریح کرد: هرگونه اقدام در این خصوص، خارج از حدود اختیارات قانونی مقرر در منشور ملل متحد و قطعنامه ۲۲۳۱ تلقی شده و با نقش کاملاً اداری و بیطرفانه دبیرخانه طبق منشور در تعارض خواهد بود. دبیرخانه، نهادی تصمیمگیر یا مفسر نیست؛ این نهاد نه میتواند آثار حقوقی تصمیمات شورای امنیت را تغییر داده یا تمدید کند، و نه مجاز است با اظهارنظرهای یکجانبه برای دولتهای عضو ایجاد تعهد نماید. هرگونه «ابلاغیه شروع فرآیند سازوکار موسوم به اسنپبک» یا «تأییدیه» از سوی دبیرخانه، از منظر حقوقی باطل بوده و اعتبار نهادی سازمان ملل متحد را تضعیف خواهد کرد.
ادامه تنشها میان افغانستان و پاکستان، ثبات کل منطقه را به مخاطره میاندازد
همچنین وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و مولوی امیرخان متقی، وزیر امور خارجه هیئت حاکمه سرپرستی افغانستان، امروز شنبه طی تماسی تلفنی آخرین تحولات منطقهای و روابط دوجانبه را بررسی کردند.
وزیر امور خارجه کشورمان ضمن ابراز نگرانی نسبت به تحولات و درگیریهای اخیر میان افغانستان و پاکستان، بر لزوم خویشتنداری، توقف درگیریها و حل اختلافات از طریق گفتوگو و مذاکره تأکید کرد.
وی خاطرنشان ساخت که ادامه تنشها میان دو کشور مسلمان نه تنها منجر به خسارتهای انسانی میشود، بلکه ثبات کل منطقه را نیز به مخاطره میاندازد.
عراقچی همچنین آمادگی جمهوری اسلامی ایران را برای کمک به کاهش تنشها و تسهیل گفتوگوهای سازنده میان دو کشور برادر و مسلمان اعلام کرد.
وزیر امور خارجه هیئت حاکمه سرپرستی افغانستان نیز در این گفتوگو با ارائه گزارشی از آخرین تحولات، اظهار داشت که امارت اسلامی افغانستان مسیر گفتوگو و صلح را به درگیریهای نظامی ترجیح میدهد.
در این مکالمه، موضوع حقآبه رودخانه هیرمند نیز مورد بررسی قرار گرفت و طرفین بر ضرورت رعایت توافقات آبی و همکاری فنی دو کشور برای مدیریت منابع آب و جلوگیری از هدررفت آن تأکید کردند و بر اهمیت انجام اقدامات مشترک برای تأمین حقآبه ایران و استفاده بهینه از منابع آب در فصل جاری توافق کردند.
در پایان گفتوگو، طرفین بر اهمیت تقویت روابط دوجانبه، حفظ امنیت مرزها و جلوگیری از مداخلات بیگانگان در امور داخلی کشورهای منطقه تأکید کرده و بر تداوم تماسها و هماهنگیهای بیشتر برای پیشبرد صلح و ثبات منطقهای توافق کردند.
حقوق حاکمیتی ایران قابل مذاکره نیست
علاوه بر اینها، عراقچی در پیامی در فضای مجازی نوشت: در اجلاس اخیر وزرای جنبش عدم تعهد که در کامپالا برگزار شد، بیش از ۱۲۰ کشور در به رسمیت شناختن این واقعیت به ایران پیوستند که قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل (شنبه) ۲۶ مهر منقضی میشود و بدینوسیله تمامی محدودیتهای پیشین شورای امنیت علیه ایران پایان مییابد و ایران از دستورکار این شورا خارج میشود.
وی افزود: همچنین ایران به عنوان یکی از امضاکنندگان پیمان منع گسترش تسلیحات هستهای منبعد تنها به حقوق و تعهدات خود طبق این پیمان متعهد خواهد بود. این تعهد شامل عدم هرگونه محدودیت در ابعاد برنامه هستهای ایران است و همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی تنها در چارچوب توافق جامع پادمان و مطابق با قانون اخیر تصویب شده توسط مجلس شورای اسلامی صورت میگیرد.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران ادامه داد: اقدامات غیرقانونی که توسط تعداد انگشتشماری از دولتهای منزوی دنبال شده، توسط اکثریت قاطع کشورها رد شده است. کسانی که اصرار بر تحریف واقعیت دارند، تنها با ادامه مسیر فعلی خود بیش از پیش منزوی خواهند شد.
عراقچی تاکید کرد: حقوق حاکمیتی ایران قابل مذاکره نیست و تحت فشار سیاسی قرار نمیگیرد. حاکمیت قانون و نه اجبار، باید بر جهان حاکم باشد.
بیانیه وزارت امور خارجه ایران در مورد انقضای قطعنامه شماره ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد
وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در مورد انقضای قطعنامه شماره ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد در بیانیه خود نوشت: همانطور که در موضعگیریها و بیانیههای رسمی قبلی درخصوص برجام و قطعنامه شماره ۲۲۳۱ مورخ ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۵ شورای امنیت سازمان ملل متحد در مورد برنامه هستهای صلحآمیز ایران تصریح شده است، دوره زمانی ۱۰ ساله تعیین شده طبق این قطعنامه در روز شنبه مورخ ۲۶ مهر ۱۴۰۴ (۱۸ اکتبر ۲۰۲۵) به پایان میرسد و همه مفاد آن شامل محدودیتهای پیشبینیشده در مورد برنامه هستهای ایران و سازوکارهای مربوطه، از این تاریخ خاتمهیافته تلقی میشوند.
در بخشی از این بیانیه آمده است: همه هدف ادعایی طرح موضوع هستهای ایران در دستور کار شورای امنیت، اطمینان از ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای ایران و عدم انحراف آن به سمت تسلیحاتی شدن بوده است. این هدف کاملا محقق است، کمااینکه هیچ گزارشی در مغایرت با این واقعیت از سوی آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز منتشر نشده و علیرغم فشارهای سه کشور اروپایی و آمریکا بر آژانس برای اثبات عدم پایبندی ایران به تعهدات پادمانی، هیچگاه چنین احرازی صورت نگرفته است. این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران بهرغم پذیرش تعهدات فراپادمانی ذیل برجام، همزمان تحت تحریمهای ظالمانه قرار داشت و این سه کشور اروپایی، اتحادیه اروپا و آمریکا بودند که تعهدات رفع تحریمی خود را نقض کردند.
همچنین در این بیانیه مطرح شده است: وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران مجددا بر غیرقانونی بودن حرکت سه کشور اروپایی عضو برجام (انگلیس، فرانسه، آلمان) که بیهیچ مبنای قانونی یا دلیل منطقی و صرفا در راستای تبعیت از خواست آمریکا - به عنوان طرفی که در سال ۲۰۱۸ بهصورت یکجانبه و ناموجه از برجام خارج شده بود - اقدام به سوءاستفاده از سازوکار حل اختلاف برجام جهت بازگرداندن قطعنامههای خاتمهیافته شورای امنیت کردند، تاکید میکند که این حرکت سه کشور اروپایی هیچ خدشهای به ترتیبات قانونی مندرج در قطعنامه ۲۲۳۱، از جمله زمان انقضای آن، وارد نکرده و این قطعنامه باید در موعد مقرر (۲۶ مهر ۱۴۰۴) خاتمهیافته تلقی شود. در ادامه نیز عنوان شد: از همه کشورهای عضو سازمان ملل متحد انتظار میرود با در نظر گرفتن ماهیت غیرقانونی حرکت سه کشور اروپایی، ایراد رویهای مشهود در اقدام آنها، عدم اتخاذ هرگونه تصمیم توسط شورای امنیت برای تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ یا بازگرداندن قطعنامههای لغوشده، از هرگونه اثربخشی به ادعای سه کشور اروپایی و آمریکا مبنی بر بازگشت قطعنامههای خاتمهیافته (شامل قطعنامههای شماره ۱۶۹۶، ۱۷۳۷، ۱۷۴۷، ۱۸۰۳، ۱۸۳۵، ۱۹۲۹) خودداری کرده و قطعنامه ۲۲۳۱ را خاتمهیافته تلقی نمایند.