راهکارهای مبارزه با فساد (6)
(پرسش و پاسخ)
پرسش:امامعلی(ع) چگونه و با چه سازوکاری جامعه اسلامی را که پیامبر گرامی(ص) بنیان نهاده بود، و پس از 25 سال به انحراف کشیده شده بود، به مسیر و جایگاه اصلی خود بازگرداند؟
پاسخ:در پنج بخش قبلی پاسخ به این سوال، ضمن تاکید بر الگو بودن شیوه مبارزه امامعلی(ع) در رابطه با جامعه فاسد و الهامگیری از آن، به ابعاد مبارزه با فساد در دو بعد نظری و عملی اشاره کردیم، و سپس به تفصیل بحث مبارزه با فساد در دو بعد نظری و عملی شامل: 1- موضوعات مربوط به خود کنترلی 2- موضوعات مربوط به نظارت و کنترل دقیق بر عملکرد کارگزاران 3- اقدامات عملی و برنامه اصلاحات و برکناری و عزل کارگزاران دوره عثمانی و دستگاه قضایی و مبارزه با فساد و شرایط و ویژگیهای قضات شایسته پرداختیم. اینک در بخش پایانی دنباله مطلب را پیمیگیریم.
9ـ اهل تحقيق باشند و با سهلانگاري و آسانگيري، از مسايل نگذرند و بدون كسب اطلاعات كافي، به قضا نپردازند و با برخورد سطحي و بر اساس نخستين شنيدهها، حكم صادر نكنند
10ـ در مواجهه با امور مشتبه و مسايل گنگ و پيچيده، احتياط و تأمل را از دست ندهند و در كشف واقعيات بر اساس دلايل و براهين قطعي، كنجكاو و مصرّ باشند
11ـ با دو طرف دعوا، گشاده رو باشند و بدون ِابراز خستگي و ناراحتي، به هر كدام از آنان، فرصت سخن گفتن بدهند
12ـ گرفتار حيله و مكر فريبكاران نشوند و در مقابل تملق و چاپلوسي، اراده خود را از دست ندهند
13ـ از قاطعيت تمام، برخوردار باشند و چون حقيقت بر آنان مكشوف شد، اجازه ندهند كه هيچ عاملي، مانع از صدور حكم قطعي و عادلانه ايشان گردد.
مبارزه مستمر و پيگير با فتنه و فساد
دوران حكومت چهار سال و نه ماه ِاميرالمؤمنين(ع) و حساسيتها و شرايط و نگرانيهايي كه براي آن حضرت پديد آمد، خود، از حساسترين دورههاي تاريخ اسلام است. امام(ع) براي برقراري عدالت و امنيت و حاكميت اسلام و استقلال جامعه اسلامي و حمايت از محرومان و مبارزه بيامان با ظالمان، فتنهگران و توطئهگران، به جهاد عميق و مستمر با ناكثين و قاسطين و
مارقين مبادرت ورزيد.
جهاد مستمر اميرالمؤمنين(ع) در طول قريب پنج سال حكومت آن بزرگوار با ناكثين و قاسطين و مارقين در ابعاد گوناگون نظامي و سياسي و فرهنگي و اجتماعي و اخلاقي و اعتقادي و تربيتي و اقتصادي، جزء درخشانترين و آموزندهترين ابعاد زندگاني و سيره و سنت آن حضرت است، هر چند تبعات تلخ و دردناكي نيز براي جامعه اسلامي به همراه داشت.
بيان امام(ع) در نهجالبلاغه و تاريخ جنگها و مجاهدتهاي آن حضرت براي تحقق عدالت علوي و نفي سلطه طاغوتيان و ياغيان و ناكثان و قاسطان و مارقان و مفسدان و ابعاد اين رسالت بزرگ، از حوصله اين نوشته بيرون است و در جاي ديگر بايد آن را پيگيري كرد.